«Երբ օդանավը թռավ գլխիցս վերևով, լսեցի ձայն, ինչպիսին երբեք չէի լսել»
«Դա նման էր 30 կամ 40 ամպրոպի միաժամանակ ընկնելուն», — հիշում է 18-ամյա ուսանող Ահնաֆ Բին Հասանը, որի ձայնը դեռ դողում էր վթարից երկու օր անց։ «Այդ ձայնը երկնքից էր գալիս, և ես երբեք նման բան չէի լսել։ Միայն մեկ վայրկյանում՝ ռազմական ինքնաթիռը սլացավ գլխիս վերևով և բախվեց դպրոցի շենքին»։ Բանգլադեշի ռազմաօդային ուժերի F-7 կործանիչը երկնքից ընկել էր և բախվել Դաքայի Milestone դպրոց-քոլեջի տարրական դպրոցի մասնաշենքին՝ վերջին տասնամյակների ամենամահաբեր ավիավթարն ընդգծելով Բանգլադեշում։ Վերջին տվյալներով՝ զոհվել է առնվազն 31 մարդ, որոնց մեծ մասը՝ 12 տարեկանից փոքր դպրոցականներ։ Նրանք սպասում էին, որ իրենց տանեն տուն, գնում էին պարապմունքների կամ ընդմիջման համար սնունդ էին գնում։ Դեպքի պահին Ահնաֆը՝ շոկոլադագույն վերնաշապիկով, սև տաբատով, կրծքանշանը կոկիկ ամրացրած, խոսում էր ընկերոջ հետ դպրոցական խաղադաշտի հովասունոցի տակ։ Ըստ նրա՝ ինքն ընդամենը 10 մետր հեռավորության վրա էր, երբ ինքնաթիռը հարվածեց շենքին։ «Անհապաղ պառկեցի գետնին՝ գլուխս ձեռքերս ծածկած։ Երբ աչքերս բացեցի, աշխարհն արդեն փոխված էր։ Ծուխ, կրակ, խավարը… երեխաներն աղաղակում էին։ Ամեն ինչ քաոսի մեջ էր», — պատմում է նա BBC-ին։ Ռազմաօդային ուժերը հայտնել են, որ ուսումնական թռիչքի ժամանակ ինքնաթիռում տեխնիկական խափանում է տեղի ունեցել։ Օդաչուն, ով կատապուլտով դուրս էր եկել վթարից քիչ առաջ, մահացել է հիվանդանոցում։ «Ես տեսա՝ ինչպես նա կատապուլտով դուրս եկավ, իսկ հետո նրա սպիտակ պարաշյուտը իջավ՝ խփելով հարևան շենքի կտուրին։ Ասում են՝ ողջ էր, նույնիսկ ջուր էր խնդրել։ Հետո ուղղաթիռ եկավ ու տարավ նրան»։ Այդ ընթացքում հրդեհի բեկորներից մեկը հարվածել էր Ահնաֆի ուսապարկին, վնասել տաբատը, այրել ձեռքը։ «Շատ էր ջերմ, բայց ես նետեցի պայուսակս ու վազեցի օգնության»։ Ինքը վազել է դեպի երկու հարկանի դպրոցի շենքը խաղադաշտից բաժանող բետոնե արահետով։ Ինքնաթիռը նախ հարվածել էր մուտքի դարպասին, մոտ երկու մետր խորությամբ թաղվել հողին, հետո թեքվել վերև, բախվել առաջին հարկին ու պայթել։ «Ամպ» և «Երկինք» անուններով դասարանները դարձել էին պայթյունի էպիկենտրոնը։ Մուտքի մոտ Ահնաֆը նկատել էր մի աշակերտի մասնատված մարմինը։ «Թվում էր՝ ինքնաթիռը նախ նրան է հարվածել, հետո՝ շենքին։ Նա մեզնից փոքր էր»։ Հինգ մասնաշենքից կազմված դպրոցի առօրյա աշխույժը մի ակնթարթում վերածվել էր կրակի, մետաղի բեկորների ու աղաղակների։ Ծխի մեջ Ահնաֆը տեսել է մի փոքրիկի, որի մաշկը այրված էր, իսկ մարմինը հրշեջ բոցից դուրս էր բերել ընկերը։ «Ընկերը մոտեցավ ու ասաց. «Ես մենակ չեմ կարողանում, կօգնե՞ս»։ Վերցրի երեխային, դրեցի ուսիս ու տարա բուժսենյակ»։ Այդ պահին մի կին այրվում էր։ Երեխաները կիսամերկ վազում էին դուրս շենքից՝ հագուստները այրված, մաշկը՝ բշտոտված։ «Երկրորդ հարկում աշակերտները ծուղակում էին ընկել։ Մենք կոտրեցինք դարպասներից մեկը՝ կրակի մեջ։ Հետո բանակը և հրշեջները եկան ու նրանց մի մասին դուրս բերեցին», — պատմում է Ահնաֆը։ Նա, ինչպես շատ ուրիշներ, իր վրա վերցրել էր տարիքից վեր գործառույթներ՝ օգնում էին վերահսկել ամբոխը, ազատել ճանապարհը շտապօգնության մեքենաների համար, ջրատար խողովակները քաշել տարածքով մեկ։ «Մի աշակերտ ընդհանրապես հագուստ չուներ։ Ես հանեցի իմ համազգեստը, տվեցի նրան ու շարունակեցի մերկուկերպ փրկարար աշխատանքը»։ Բայց դպրոցում այդքան անօգնական կյանքերի կորստի ծանրությունը դժվար է հաղթահարել։ Զոհվածներից էր նաև 11-ամյա Վաքիա Ֆիրդուս Նիդին։ Այդ առավոտ, ինչպես միշտ, ինքն էր դպրոց գնացել։ Երբ ինքնաթիռը բախվեց, նրա հայրը աղոթքի մեջ էր՝ վազել էր մզկիթից ոտաբոբիկ։ Նրա հորեղբայրը՝ Սայեդ Բիլալ Հոսեյնը, պատմել է, որ ընտանիքը ամբողջ գիշեր ման էր գալիս՝ ավելի քան վեց հիվանդանոցներում։ «Ամբողջ Ուտտարան ոտքով անցանք։ Միայն գիշերվա մեկին նրա հայրը ճանաչեց դստերը՝ ատամներից ու աչքի արատից։ Բայց մինչ օրս մեզ դեռ չեն հանձնել մարմինը»։ Չնայած փաստացի նույնականացմանը՝ մարմինը չեն հանձնում՝ քանի որ կան մի քանի պահանջատերեր, և նախ անհրաժեշտ է ԴՆԹ փորձաքննություն։ Հայրը արդեն արյուն էր հանձնել ռազմական հիվանդանոցում, այժմ սպասում էին մոր նմուշի։ «Մենք գիտենք՝ նա է», — ասում է Հոսեյնը, — «բայց մեզ չեն տալիս»։ Վաքիան երեք քույր-եղբայրներից ամենափոքրն էր։ Նա մեծացել էր հորեղբոր հարևանությամբ՝ մի հին ընտանեկան տանը՝ միշտ խաղում էր տանիքներին, նստում կոկոսի ծառի տակ, գրկում փոքրիկ զարմուհուն։ «Մի օր առաջ էի տեսել նրան։ Եթե այն լրացուցիչ պարապմունքը չլիներ՝ հիմա կենդանի կլիներ», — ասում է Հոսեյնը։ Խառնաշփոթի մեջ կյանքի փրկության դեպքեր էլ կային։ Մի մայր BBC-ին պատմել է, թե ինչպես էր այդ առավոտ երեխային փոխարենը փող տվել՝ սնունդ գ
նելու, և հենց այդ պահը փրկել էր նրա կյանքը։ «Նա ողջ է, որովհետև տուփով սնունդ չդրեցի», — ասում է մայրը։ Մյուս ծնողի ողբերգությունը պարզապես աներևակայելի էր։ Երկու զավակներին կորցրել էր ընդամենը մի քանի ժամում։ Առաջին դուստրը մահացել էր։ Հուղարկավորությունից հետո վերադարձել էր հիվանդանոց, սակայն մեկ կարճ ննջից հետո իմացել, որ որդին ևս մահացել է։ Եվ Մահրին Չաուդուրին՝ ուսուցչուհին, որը պատասխանատու էր 3-5-րդ դասարանցիների համար։ Նա մոտ 20 երեխայի օգնել էր դուրս գալ կրակի մեջտեղից՝ կրկին ու կրկին մտնելով վառվող շենք։ Նրա մարմնի 80 տոկոսը այրվել էր։ Մահացել էր հերոսաբար՝ փրկելով նրանց, ովքեր չէին կարող փրկել իրենց։ Դպրոցի աշխատակիցների համար այս ամենը մղձավանջի է նման։ «Չեմ կարող նորմալ գործել։ Ամեն անգամ երբ շենքին եմ նայում՝ սարսափալի վիշտ է պատում։ Երեք երեխա եմ կորցրել, որոնց ճանաչում էի՝ նրանցից մեկը՝ գործընկերոջս», — պատմում է 43-ամյա ուսուցիչ Շաֆիկուլ Իսլամ Թուլթուլը։ Վթարից հետո հարցեր ու շփոթություն է առաջացել զոհերի ու տուժածների թվի վերաբերյալ։ Կառավարությունը հայտնել է 29 մահվան և ավելի քան 100 վիրավորի մասին։ Ռազմական աղբյուրները հաստատում են 31 զոհ։ Առողջապահության նախարարության տվյալներով՝ վիրավորվել է 69 մարդ, այդ թվում՝ 41 աշակերտ։ Սոցցանցերում տարածվում են հնարավոր թաքցումների մասին ենթադրություններ, որոնք Բանգլադեշի Զինված ուժերը կտրականապես հերքել են։ Դպրոցի տնօրեն Խադիջա Աքթերը հայտնել է, որ դեռ 5 անհայտ կորած կա՝ ըստ ընտանիքների։ Տեսածի ու վերապրածի տրավման դեռ թարմ է։ «Երկու օր է՝ չեմ կարողանում քնել», — ասում է Ահնաֆը։ «Ամեն անգամ դուրս եմ նայում՝ թվում է՝ նորից ինքնաթիռ է մոտենում։ Այդ ճիչերը դեռ ականջիս մեջ են»։ Դպրոցը գտնվում է Դաքայի միջազգային օդանավակայանի հարևանությամբ, և կործանիչներն ու քաղաքացիական օդանավերը հաճախ են անցնում վերևով։ «Միշտ տեսնում էինք, բայց երբեք չէինք պատկերացնում, որ մեկը կընկնի ուղիղ մեզ վրա»։ Սակայն այն սարսափը, որը նա տեսել է այդ օրը, չի լքում նրան։ Չարշունչ մարմիններ, վառվող շենքեր, աղաղակներ... «Երբ աչքերս փակում եմ, մթություն չեմ տեսնում՝ ծուխ եմ տեսնում»։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
