ՄԱՔՐՈՆԻ ԺԱՄԱՆԱԿԸ ԿԱՐԴԱԳԻՐՈՒՄ Է՞՝ ԻՆՉ ԿԱՏԱՐԵՆԱ ՖՐԱՆՍԻԱՆ
Ութերորդ տարին Ֆրանսիայի նախագահը եղած Էմանուել Մակրոնի դիրքը կտրուկ ճնշման տակ է, քանի որ երկրի քաղաքական ճգնաժամը սրվում է։ Մակրոնը մի ժամանակ իրեն անվանել է maître des horloges՝ «ժամացույցների տեր», սակայն ժամանակի նկատմամբ նրա վերահսկողությունը նույնը չէ։ Մեկ տարվա ընթացքում նրա ընտրած վարչապետը արդեն երրորդ անգամ է հրաժարական տալիս, իսկ հարցումների համաձայն՝ ընտրողների գրեթե երեքչորսն ուզում է, որ նախագահը նույնպես հեռանա։ Մակրոնի երկարամյա դաշնակից Էդուար Ֆիլիպը, ով առաջին վարչապետն էր 2017-2020 թթ., նրան խորհուրդ է տվել նշանակել տեխնոկրատ վարչապետ և նախագահական ընտրություններ անցկացնել «համակարգված ձևով»։ Սակայն Մակրոնը ավելի շատ կարող է լուծարել խորհրդարանը, քան հրաժարական տալ։ Վարչապետ Սեբաստիան Լեկորնուն հորդորեց հրաժարական հայտնել քաղաքական դրամայի օրերի սկիզբին, միայն 26 օր պաշտոնում գտնվելուց հետո։ Ժամեր անց նա ընդունեց Մակրոնի խնդրանքը՝ մնալ ևս 48 ժամ՝ քաղաքական կուսակցությունների հետ վերջին հանդիպումներ անցկացնելու նպատակով՝ «երկրի կայունության համար»։ Անսպասելի զարգացումները հերթական շոկային ընթացքն էին այն երկար գործընթացում, որը սկսվեց 2024-ի հունիսին արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ նշանակելու Մակրոնի որոշումով։ Արդյունքը՝ կիսատ խորհրդարան, որտեղ կենտրոնական ուժերը կորցրին մեծամասնությունը և ստիպված եղան դաշնակցություններ կառուցել այլ կուսակցությունների հետ։ Մի այդ կուսակցություններից կոնսերվատիվ «Հանրապետականների» ղեկավար Բրյունո Ռետայոուն դուրս եկավ Լեկորնուի կառավարությունից 14 ժամ անց՝ հայտարարությունից հետո։ Լեկորնուի և նրա նախորդների համար ամենամեծ մարտահրավերը եղել է Ֆրանսիայի ծանր պետական պարտքը հաղթահարելն ու կենտրոնական ուժերի միջև գաղափարական բաժանումները նորմալ կառավարություն ձևավորելն էր։ Այս տարվա սկզբին հանրապետության պետական պարտքը հասնում էր 3,345 միլիարդ եվրոյի կամ ՀՆԱ-ի 114%-ի, երրորդ տեղը եվրոգոտում՝ Հունաստանի և Իտալիայի հետևից։ Բյուջեի դեֆիցիտը նախատեսվում է 5.4% ՀՆԱ-ի չափով։ Միշել Բառնյե և Ֆրանսուա Բայրուն ընդամենը երեք և ինը ամիս պաշտոնավարեցին՝ փորձելով հաղթահարել դեֆիցիտը խնայողական բյուջեներով, մինչ իրենց հեռացրին վստահության քվեարկությամբ։ Լեկորնուն անգամ բյուջեի նախագիծ ներկայացնելու հնարավորություն չստացավ։ Նրա کابինետի ներկայացման առաջին օրը քննադատությունները հեղեղի նման էին, ու երկուշաբթի առավոտյան նա համարեց իր դիրքը անընդունելի։ Նա մեղադրեց քաղաքական կուսակցությունների անշարժ դիրքորոշումը, որոնք, նրա խոսքով, «քայլում են այնպես, կարծես մեծամասնություն ունեն»։ Բոլոր կուսակցությունները աչք ունեն
2027-ի նախագահական ընտրությունների վրա և պատրաստվում են արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների՝ եթե Մակրոնը կրկին լուծարի խորհրդարանը։ Մակրոնին հրաժարականի կոչերն անում են months-ով ծայրահեղ աջից և ռադիկալ ձախից։ Մարին Լե Պենը և իր կրտսեր թիմակից Ջորդան Բարդելան պատրաստ են ընտրությունների և հրաժարվել են Լեկորնուի առաջարկից խոսել։ Ռադիկալ ձախ France Unbowed-ի (LFI) Ժան-Լյուկ Մելանշոնը մաքրելուն կոչ է անում Մակրոնին, սակայն դա քիչ հավանական է, նրան աջակցում են Greens-ը։ Կենտրոն-ձախ Սոցիալիստները՝ Օլիվյե Ֆոուրի գլխավորությամբ, նախորդ ընտրություններում դաշնակցել են ռադիկալ ձախին, բայց Լեկորնուի հետ խոսում են միայն այն դեպքում, եթե նա ձախակողմ կառավարություն կազմի։ Կենտրոնական Renaissance կուսակցության ղեկավար Գաբրիել Աթալն ասում է, որ այլևս չի հասկանում նախագահի որոշումները։ Կենտրոն-աջում Բրյունո Ռետայոուն, ով «Հանրապետականներով» միասնական հարթակ է պահպանում կենտրոնականների հետ, նույնպես չի վստահեցնում կայունություն։ Լեկորնուն հանդիպումներ է ունեցել կուսակցությունների ներկայացուցիչների հետ ու մինչև չորեքշաբթի երեկոյան ժամանակ ունի Մակրոնի առաջ «գործողությունների և կայունության հարթակ» ներկայացնելու համար։ Առկա են չորս տարբերակ, սակայն ոչ մեկը լավ չի երաշխավորում լուծում։ Նոր վարչապետի հրաժարականի հայտարարությունից հետո Մակրոնը երկար զբոսանք է կատարել Սեն գետիափին՝ հեռախոսը ուսին՝ պատկերացում ստեղծելով իր լոնգուսամային դիրքի և նախագահության դժվար որոշումների առջև։ Սակայն նախագահը վաղուց գիտի առաջիկա քաղաքական մարտահրավերները և առանց պայքարի չի հանձնվի՝ փորձելով նորից հաստատել վերահսկողությունը Ֆրանսիայում։ Ժամանակը, կարծես, սկսում է սպառվել «ժամացույցների տեր» Մակրոնի համար։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
