Մեծ Բրիտանիան պատրաստ է սեպտեմբերին ճանաչել Պաղեստինի անկախ պետությունը, եթե Իսրայելը չփոխի Գազայում ստեղծված իրավիճակը
Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Սիր Քիըր Ստարմերը հայտարարել է, որ սեպտեմբերին, ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի ընթացքում, երկիրը կճանաչի Պաղեստինի պետությունը, եթե Իսրայելը չձեռնարկի «էական քայլեր՝ դադարեցնելու Գազայում տիրող սարսափելի իրավիճակը»։ Վարչապետը նշել է, որ Իսրայելից պահանջվում է՝ համաձայնել հրադադարի, պարտավորվել իրական ու երկարաժամկետ խաղաղության, որը կբերի երկու պետության լուծմանը, թույլ տալ ՄԱԿ-ին վերսկսել մարդասիրական օգնության մատակարարումը։ Եթե այս պայմանները չկատարվեն, Մեծ Բրիտանիան, ինչպես ասաց Ստարմերը, «կձեռնարկի այդ քայլը» սեպտեմբերին։ Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն քննադատել է որոշումը՝ այն անվանելով «հրեշավոր ահաբեկչությունը խրախուսող քայլ»։ Մինչ այժմ Մեծ Բրիտանիան պաշտպանում էր, որ Պաղեստինի ճանաչումը պետք է տեղի ունենա այն պահին, երբ այն առավելագույն ազդեցություն կունենա խաղաղության գործընթացում։ Սակայն վարչապետը գնալով ավելի մեծ ճնշման տակ է՝ այդ թվում սեփական կուսակից պատգամավորների կողմից, ովքեր պահանջում են ավելի արագ գործել։ Անցյալ շաբաթ Ֆրանսիան նույնպես հայտարարեց, որ սեպտեմբերին կճանաչի Պաղեստինը՝ դառնալով G7 երկրների խմբի առաջին անդամը, որը կձեռնարկի այդ քայլը։ Արտակարգ նիստից հետո մամուլի ասուլիսի ժամանակ Սիր Քիըրը հայտարարեց, որ այս որոշումն անհրաժեշտ է Գազայում տիրող «անհանդուրժելի իրավիճակի» պատճառով։ Նա շեշտեց, որ երկու պետությունների լուծման հնարավորությունը օրեցօր նվազում է։ Վարչապետի խոսքով՝ Մեծ Բրիտանիայի նպատակը շարունակում է մնալ «անվտանգ Իսրայել՝ հարևանությամբ կենսունակ և ինքնիշխան Պաղեստին պետության», սակայն դա այժմ «ավելի մեծ վտանգի տակ է, քան երբևէ»։ Ստարմերը նշեց, որ Իսրայելի կառավարությունը պետք է նաև հստակեցնի, որ չի իրականացնելու նոր բռնակցումներ Արևմտյան ափում։ Սակայն այս պահի դրությամբ գործող իսրայելական կառավարությունը դեմ է երկու պետությունների լուծմանը, և դժվար թե համաձայնի նշված պայմաններին։ Միևնույն ժամանակ, Ստարմերը կոչ արեց Համասին՝ անհապաղ ազատ արձակել բոլոր պատանդներին, դադարեցնել ռազմական գործողությունները, զինաթափվել և ընդունել, որ Գազայի կառավարմանը չեն մասնակցելու։ Ի պատասխան՝ Նեթանյահուն գրել է սոցցանցերում. «Այսօր Իսրայելի սահմանին ստեղծված ջիհադիստական պետությունը վաղը կսպառնա Բրիտանիային։ Հրաժարումը դիմադրելուց երբեք չի աշխատում։ Այն չի աշխատի նաև ձեր դեպքում։ Դա չի կատարվի»։ Հարցին՝ արդյոք տեղյա՞կ է եղել Ստարմերի հայտարարությունից, Դոնալդ Թրամփը նշել է, որ իր և վարչապետի միջև այդ հարցը չեն քննարկել։ Նա հավելել է. «Կարելի է ասել, որ այդ կերպ դուք պարգևատրում եք Համասին, ինչը ես սխալ եմ համարում»։ Միացյալ Նահանգները և եվրոպական բազմաթիվ երկրներ շարունակում են պնդել, որ Պաղեստինի պետության ճանաչումը պետք է լինի երկարաժամկետ լուծման մաս։ Լիբերալ-դեմոկրատների առաջնորդ Սիր Էդ Դեյվին ողջունել է հայտարարությունը՝ այն համարելով «կենսական քայլ», սակայն կոչ է արել վարչապետին ճանաչել Պաղեստինը առանց հետաձգման և ավելի հստակ քայլեր ձեռնարկել Գազայում հումանիտար ճգնաժամը դադարեցնելու համար։ Նա նաև նշել է. «Պաղեստինի ճանաչումը պետք է վաղուց տեղի ունենար։ Փոխանակ այն օգտագործելու որպես սակարկման գործիք՝ վարչապետը պետք է դադարեցնի զենքի վաճառքը Իսրայելին և պատժամիջոցներ կիրառի իսրայելական կառավարության նկատմամբ»։ Մոտ 255 պատգամավորներ, այդ թվում՝ Լեյբորիստական կուսակցության ավելի քան կեսը, ստորագրել են կառավարությանն ուղղված նամակ՝ Պաղեստինի անհապաղ ճանաչման պահանջով։ Նամակի նախաձեռնող Սառա Չեմփիոն նշել է, որ «ուրախություն և հանգստություն» է զգում հայտարարության կապակցությամբ։ «Սա քաղաքական ճնշում կգործադրի Իսրայելի վրա և ցույց կտա, որ Գազայում ու Արևմտյան ափում տեղի ունեցողը անընդունելի է։ Սակայն մտահոգիչ է, որ ճանաչումը կախված է Իսրայելի գործողություններից։ Իսրայելը օկուպանտ է, իսկ ճանաչումը վերաբերում է պաղեստինցիների ինքնորոշման իրավունքին։ Այս երկու հարցերը չպետք է կապվեն իրար»։ Մեծ Բրիտանիայի ընդդիմադիր պահպանողականներն ու «Վերափոխում ՄԹ»-ը քննադատել են որոշումը՝ պնդելով, որ դա նման կլինի Համասին պարգևատրելու 2023թ․ հոկտեմբերի 7-ի հարձակման համար։ Պահպանողականների առաջնորդ Քեմի Բեյդենոքը նշել է, որ Պաղեստինի ճանաչումը «չի վերադարձնի պատանդներին, չի ավարտի պատերազմը և չի ապահովի օգնության մուտքը Գազա»։ Նա նաև հավելել է. «Սա քաղաքական
թատերականություն է՝ իր ամենավատ ձևով»։ Այս հայտարարությունը հաջորդել է Ստարմերի՝ Ֆրանսիայի և Գերմանիայի ղեկավարների հետ զրույցին։ Դաունինգ սթրիթը հայտնել է, որ քննարկվել են երկու պետությունների լուծման ուղիները։ Սակայն Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցը նշել է, որ իր կառավարությունը ներկայումս չունի Պաղեստինի ճանաչման ծրագրեր՝ ընդգծելով, որ դա պետք է լինի «այդ ուղու վերջին քայլերից մեկը»։ Ներկայումս շուրջ 139 երկիր պաշտոնապես ճանաչել են Պաղեստինը։ Իսպանիան, Իռլանդիան և Նորվեգիան այդ քայլը կատարել են անցած տարի՝ փորձելով դիվանագիտական ճնշում գործադրել հրադադարի համար։ Պաղեստինյան ներկայացուցիչները ՄԱԿ-ում ունեն սահմանափակ մասնակցության իրավունքներ, սակայն այդ տարածքը ճանաչված է նաև մի շարք միջազգային կազմակերպությունների՝ այդ թվում Արաբական լիգայի կողմից։ Թերահավատներն ընդգծում են, որ Պաղեստինի ճանաչումը մեծապես խորհրդանշական կլինի, քանի դեռ հստակ չեն պետության ղեկավարության և սահմանների հարցերը։ Ստարմերի ելույթին զուգահեռ՝ Մեծ Բրիտանիայի արտգործնախարար Դեյվիդ Լեմին հանդես է եկել Նյու Յորքում՝ ՄԱԿ-ի համաժողովում, որը նվիրված էր հակամարտության երկու պետությունների լուծմանը։ Լեմին հայտնել է, որ վերջին օրերին ՄԹ-ն Հորդանանի հետ համագործակցությամբ օդից 20 տոննա մարդասիրական օգնություն է ուղարկել Գազա։ Նա նաև կոչ է արել բացել ցամաքային ուղիները՝ բեռնատարների համար։ ՄԱԿ-ի գործակալությունները Գազայում ստեղծված իրավիճակը անվանել են «մարդ ստեղծած զանգվածային սով», որի պատճառը, ըստ նրանց, Իսրայելն է՝ քանի որ վերահսկում է մուտքային բոլոր մատակարարումները։ Իսրայելը հերքում է մեղադրանքները՝ պնդելով, որ օգնության մուտքի սահմանափակումներ չկան, և սով չկա։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
