Մեսրոպյան «սարսափ թռչունը» կարող էր կործանվել հսկա կոկորդիլոսի հարձակման արդյունքում՝ 13 միլիոն տարի առաջ
13 միլիոն տարի առաջ գոյություն ունեցած սարսափազդու թռչնի՝ հսկա մսակեր թռչնի ոտքի ոսկորին հայտնաբերված ատամնային հետքերը վկայում են, որ այն կարող էր զոհ գնալ ավելի մեծ գիշատիչի հարձակման։ Կոլումբիացի գիտնականները պնդում են, որ նշյալ ոսկորին առկա հարվածների ձևերն ու չափերը համընկնում են կոկորդիլոսանման սողունի՝ կայմանի ատամների հետ։ «Սարսափ թռչունները» (Terror birds) ժամանակին համարվել են իրենց էպոխայի ամենավտանգավոր գիշատիչներից։ Դրանք կարող էին լինել մարդու չափից բարձր, ունեին ուժեղ ոտքեր և կեռ, սուր կտուց, որը նախատեսված էր որսը պատառոտելու համար։ Կոլումբիայի Տատակոա անապատում հայտնաբերված ոսկորը՝ բռունցքի մեծությամբ ոտքի հատված, ուսումնասիրվել է ժամանակակից թվային 3D սկաներով։ Գիտնականները համեմատել են հին ոսկորի վրա պահպանված ատամնահետքերը աշխարհի տարբեր թանգարաններում պահվող կոկորդիլոսանման գիշատիչների գանգերի և ատամների հետ։ Վերլուծության արդյունքում նրանք եզրակացրել են, որ այդ նշանները մեծ հավանականությամբ պատկանում են վաղուց վերացած Purussaurus neivensis տեսակի կայմանին, որը կարող էր ունենալ մինչև 5 մ երկարություն։ Հետազոտության հեղինակները կարծում են, որ այս սողունը, ինչպես ներկայիս կոկորդիլոսներն ու կայմանները, նախընտրում էր ջրի եզրին նենգորեն սպասել իր որսին։ Սակայն դեռևս հստակ ապացույց չկա, որ սարսափ թռչունն իսկապես սպանվել է այդ բախման ժամանակ։ Ասում են, հնարավոր է կայմանը պարզապես սնվել է արդեն սատկած թռչնից։ Այնուամենայնիվ, ոսկորի վրա ապաքինման որևէ նշանի բացակայությունը հուշում է, որ հարձակման պահին թռչունը կենդանի էր։ «Եթե այն դեռ չէր սատկել, ապա մահացավ հենց այդ պահին։ Դա վերջին օրն էր նրա համար այս մոլորակի վրա։ Իսկ նրա ոսկորներից մեկը հայտնաբերվեց 13 միլիոն տարի անց», — ասել է հետազոտության ղեկավար Անդրես Լինկը՝ Բոգոտայի Լոս Անդես համալսարանից։ Տատակոա անապատը հայտնի է Միջին միոցեն դարաշրջանի (մոտ 13 միլիոն տարի առաջ) հարուստ հնէաբանական պեղումներով։ Այդ ժամանակ այս տարածքը ճահճային գոտի էր, որտեղ գետային նստվածքներն ապահովում էին կենդանիների կմախքների պահպանումը։ Ուսումնասիրված ոսկորը հայտնաբերվել էր մոտ 15 տարի առաջ՝ տեղացի հնէաբանությունով հետաքրքրվող Չեսար Աուգուստո Պերդոմոյի կողմից։ Նրա հավաքածուն ուսումնասիրելիս գիտնականներն են հայտնաբերել, որ այս մասունքը պատկանում է հենց սարսափ թռչնին՝ հազվադեպ հայտնաբեր
վող տեսակներից մեկին։ Սակայն ամենահետաքրքիրն այն էր, որ ոսկորի վրա հստակ տեսանելի էին մեկ այլ գիշատչի թողած ատամնահետքեր։ Ըստ Լինկի՝ եթե այս դեպքը իրականում բախում էր երկու գագաթնային գիշատիչների միջև, ապա դա նոր պատկերացում է տալիս նախապատմական էկոհամակարգի մասին։ Այդպիսով, պարզվում է, որ անգամ սարսափ թռչունները կարող էին դառնալ այլ գիշատիչների զոհ։ «Մարմնի ամենափոքր կտորն անգամ օգնում է մեզ պատկերացնել անցյալի կյանքը», — նշել է Լինկը BBC-ին։ «Սա այն բանն է, ինչն ինձ զարմացնում է ամեն անգամ. թե ինչպես մի փոքրիկ ոսկոր կարող է ամբողջացնել մի պատմություն»։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
