Ռուսական բանակը մոտենում է․ ուկրաինացիները կանգնած են ճակատագրական ընտրության առաջ՝ մնալ, թե հեռանալ
Սպիտակ զրահապատ ոստիկանության միկրոավտոբուսը մեծ արագությամբ մտնում է Արևելյան Ուկրաինայի Բիլոզերսկե քաղաք։ Ավտոմեքենան պողպատե վանդակով է պատված՝ ռուսական անօդաչուներից պաշտպանվելու համար։ Նրանք արդեն կորցրել էին մեկ մեքենա՝ դրոնն ուղղակի հարվածել էր դիմացից։ Այժմ վանդակը և հզոր խափանիչ սարքավորումները լրացուցիչ պաշտպանություն են տալիս։ Բայց նույնիսկ այս պայմաններում այստեղ մնալը վտանգավոր է։ «Սպիտակ հրեշտակներ» անունով հայտնի ոստիկանները ձգտում են քաղաքում հնարավորինս քիչ ժամանակ անցկացնել։ Նախկինում հանքարդյունաբերական այս փոքրիկ ու գեղեցիկ քաղաքը, որն ընդամենը 14 կմ հեռու է ճակատից, աստիճանաբար ավերվում է Ռուսաստանի ամառային հարձակման հետևանքով։ Տեղական հիվանդանոցն ու բանկերն արդեն փակ են։ Քաղաքի կենտրոնում գտնվող շենքերը կիսափլված են դրոնային հարվածներից, ծառերի ճյուղերը կոտրված ու ցցված։ Տնակների շարքերից ոմանք մնացել են անվնաս, մյուսները՝ մոխրացած։ 16 հազար բնակչից մոտ 700 հոգի են դեռ ապրում այստեղ։ Բայց քաղաքը գրեթե լքված տպավորություն է թողնում։ Մոտ 218 հազար մարդ, այդ թվում՝ 16,500 երեխա, պետք է տարհանվեն Դոնեցկի մարզից։ Այստեղ են ամենածանր մարտերը․ ամեն օր քաղաքները ենթարկվում են հրթիռային և դրոնային հարձակումների։ Ոմանք չեն կարողանում հեռանալ, մյուսները՝ չեն ցանկանում։ Իշխանությունները կազմակերպում են տարհանում, բայց չեն կարող վերաբնակեցնել մարդկանց անվտանգ վայրերում։ Իսկ վտանգի մեծանալուն զուգահեռ շատերը շարունակում են մնալ իրենց տներում։ Ոստիկանները փորձում են գտնել մի կնոջ, որը ցանկանում է հեռանալ։ Մեքենան չի կարողանում մտնել նեղ փողոց, ուստի ոստիկանը քայլելով է գնում։ Վերջում գտնում է կնոջը՝ իր տան դռանը փակցրած «Մարդիկ են ապրում» գրությամբ։ Կինը տասնյակ պայուսակներով ու երկու շան հետ է։ Բայց ամեն ինչ տեղավորել հնարավոր չէ․ մեքենան արդեն լեփ-լեցուն է։ Նա ընտրության առաջ է՝ թողնել իր գույքը կամ մնալ։ Կինը որոշում է սպասել հաջորդ տարհանող խմբին։ Մնալու կամ հեռանալու ընտրությունը բառացիորեն կյանքի և մահվան հարց է։ ՄԱԿ-ի տվյալներով՝ այս տարվա հուլիսին քաղաքացիական զոհերի թիվը Ուկրաինայում հասել է վերջին երեք տարվա առավելագույնին՝ 1674 սպանված կամ վիրավոր։ Հիմնականում՝ ճակատային քաղաքներում։ Նույն ամսին նաև արձանագրվել է կարճ հեռավորության դրոններից ամենաշատ զոհերը պատերազմի մեկնարկից ի վեր։ Արդեն ոչ թե միայն հրետանին ու հրթիռներն են սպառնալիք, այլև ռուսական FPV դրոնները, որոնք հետապնդում են ու հարվածում։ Քաղաքից դուրս գալիս ոստիկանները հանդիպում են հեծանիվով մի տարեց տղամարդու։ Նա այդ օրը տեսած միակ բնակիչն էր։ Վոլոդիմիր Ռոմանյուկը՝ 73 տարեկան, իր կյանքը վտանգում է՝ հեծանիվին ամրացրած երկու կաթսայի համար։ Նրա հարազատի տունը ավերվել է, ու նա եկել է այդ կաթսաները վերցնելու։ «Չե՞ք վախենում դրոններից», հարցնում եմ։ «Ինչ պիտի լինի՝ կլինի։ Արդեն 73 եմ, ապրածս ապրել եմ», — պատասխանում է նա։ Նրա կինը մի ք
անի վիրահատություն է տարել ու չի կարողանում հեռանալ, այդ պատճառով նա մնում է իր ծննդավայրում։ Սլովյանսկ քաղաքը, որը գտնվում է ճակատից 25 կմ հեռու, հաճախ ենթարկվում է «Շահեդ» անօդաչուների հարձակումներին։ Դրանք տեղացիները «թռչող մոպեդներ» են անվանում։ Այստեղ ապրող Նադիա և Օլեգ Մորոզները հրաժարվում են հեռանալ։ Նրանց որդին՝ Սերհին, զինծառայող էր ու զոհվել է 2022-ի նոյեմբերին՝ կասետային ռումբի հարվածից։ Նրա գերեզմանը գտնվում է քաղաքի մոտակա բլրի վրա, ու ծնողները չեն կարողանում լքել այն տեղանքը։ «Ինչպե՞ս թողնել ծննդավայրդ, որդուդ գերեզմանը», — ասում է Նադիան՝ արցունքներով։ Օլեգն, այնուամենայնիվ, գիտակցում է, որ կպետք է հեռանան, երբ մարտերը մոտենան։ Պատերազմը չի դադարեցնում մարդկանց անձնական փորձությունները։ Օլհա Զայցը, որը վերջերս քաղցկեղի վիրահատության էր ենթարկվել, ստիպված է եղել ամուսնու հետ լքել տունը՝ ռուսական հրթիռակոծության պատճառով։ Այժմ նրանք ժամանակավորապես ապրում են Սվյատոհիրսկում։ Բայց այստեղ էլ անվտանգ չէ․ հրետանու ձայները մշտապես լսվում են։ Օլհան ասում է՝ իրենց խնայողությունները ծախսվել են բուժման վրա, այլ տարբերակ չունեն։ Վերջերս նա լավ լուր է ստացել՝ քիմիոթերապիա անհրաժեշտ չէ։ Բայց հենց այդ օրը ռուսները հարվածել են մոտակա Յարովա գյուղին, որտեղ կենսաթոշակառուները հավաքվել էին։ Զոհվել է 24 քաղաքացի, 19-ը վիրավորվել։ Սա պատերազմում քաղաքացիական բնակչության դեմ ամենաարյունալի հարձակումներից մեկն էր։ Դոնեցկի վարչակազմի ղեկավար Վադիմ Ֆիլաշկինը Telegram-ում հայտարարեց․ «Սա պատերազմ չէ, սա մաքուր ահաբեկչություն է։ Խնդրում եմ բոլորին՝ հոգ տարեք ձեր անվտանգության մասին և տեղափոխվեք ավելի ապահով վայրեր»։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
