Իմ որդու փորկապությունը լուրջ չընդունեցին, մինչև չհասավ ճգնաժամային կետին
Երկու տարեկան որդու կյանքին վտանգ սպառնացող փորկապությունից տուժած մի մայր կոչ է անում, որ Մեծ Բրիտանիայում երեխաների միզուղիների և աղիքների առողջապահական ծառայությունները դառնան ազգային առաջնահերթություն։ Էլիսա Նովակը պատմել է, որ իր որդին՝ Իվանը, ամեն օր սաստիկ ցավեր էր տանում, քաշը կորցնում և անընդհատ փսխում։ Բժիշկները անգամ հաշվարկել էին, որ նրա մարմնի քաշի 2 կիլոգրամը կուտակված արտաթորանք էր։ NHS-ի տվյալներով՝ Անգլիայի հիվանդանոցներում մինչև 16 տարեկան երեխաների շրջանում փորկապությամբ և հարակից խնդիրներով ընդունումների թիվը հասել է վերջին տաս տարվա առավելագույնին․ միայն 2023-24 թթ․ ավելի քան 44 հազար երեխա է հոսպիտալացվել։ Մասնագետները նախազգուշացնում են, որ երկրում շատ վայրերում չկան երեխաների համար նախատեսված աղիքային և միզուղիների ծառայություններ։ Մեծ Բրիտանիայում շուրջ 1.5 միլիոն երեխա տառապում է փորկապությամբ։ Որոշ բարեգործական կազմակերպություններ նշում են, որ նոր ուսումնական տարվա մեկնարկին իրենց թեժ գծերին զանգերի թիվը զգալիորեն ավելացել է։ «Սա հսկայական խնդիր է, սակայն շատ բժիշկներ այն լուրջ չեն ընդունում»,– ասել է երեխաների առողջության հարցերով մասնագիտացած բուժքույր Դավինա Ռիչարդսոնը։ Էլիսան հիշում է, որ Իվանը՝ այժմ հնգամյա, իր մանկության տարիները գրեթե ամբողջությամբ կորցրել է առողջական խնդիրների պատճառով։ 2022-ին նա կես տարում 25 անգամ շտապ օգնությամբ տեղափոխվել է հիվանդանոց։ «Նա այնքան թույլ էր, որ անգամ նստել չէր կարող»,– պատմում է մայրը։ Նովակը բազմաթիվ անգամ դիմել էր ընտանեկան բժշկին, սակայն Վարուիքշիրում չկային համապատասխան ծառայություններ, և նրանք ստիպված էին շաբաթական մինչև չորս անգամ գնալ շտապ օգնություն։ Միայն այն ժամանակ, երբ իրավիճակը ճգնաժամային դարձավ, պարզվեց, որ ցավերի հիմնական պատճառը փորկապությունն է։ Բժիշկները հայտնաբերել էին, որ Իվանի ամբողջ հաստաղիքը լցված է և անգամ ճնշում է թոքերը։ «Նրա ստամոքսը սեղմված էր, բոլոր օրգանները մի կողմ էին մղված»,– հիշում է մայրը։ «Մենք ԱՆ-ում երբեմն 12 ժամ սպասում էինք միայն այն բանի համար, որ նրան վերջապես կատարեն հորդաշարժում»։ Իվանը նաև ունի երկու գենետիկ համախտանիշ, որոնք ազդում են ճանաչողական կարողությունների վրա։ Սա ևս պատճառ էր, որ նշանները ուշ հայտնաբերվեցին։ «Բժիշկներից մեկը անգամ ասաց, որ «հատուկ կարիքներ ունեցող երեխաները միշտ էլ լացում են»։ Այս ամենը նրա վիճակը ավելի ծանրացրեց»,– ասում է Էլիսան։ Այժմ Իվանի համար կազմակերպվել է տնային խնամքի ծրագիր․ նա ամեն օր ընդունում
է լուծողականներ և անցկացնում աղիքների լվացումներ։ «Սա մեծ մասն է նրա կյանքի, բայց վիճակը զգալիորեն լավացել է»,– նշում է մայրը։ Նա պայքարում է, որպեսզի ամբողջ երկրում ներդրվեն մասնագիտացված ծառայություններ․ «Շատերը պարզապես դուրս են մնում համակարգից»։ Մասնագետները նշում են, որ երեխաների փորկապությունը հաճախ պայմանավորված է ուշացած զուգարանային սովորություններով և մանկապարտեզում անցկացրած ավելի շատ ժամանակով։ Սակայն համայնքներում համապատասխան ծառայությունների բացակայությունը երեխաներին զրկում է անհրաժեշտ օգնությունից։ Եվս մի մայր՝ Հոլի Բրեննանը, պատմել է, որ իր դուստրը երեք տարի տառապել է քրոնիկ փորկապությամբ։ «Մեզ ասում էին, թե նա կաճի ու կանցնի, բայց իրականում մեր ամբողջ կյանքը զուգարանի շուրջ էր պտտվում»,– պատմել է նա։ Միայն այն ժամանակ, երբ ընտանիքը դիմեց «Eric» բարեգործական կազմակերպությանը, հաջողվեց գտնել լուծում։ Այժմ Աիդան ազատվել է լուծողականներից և կարողանում է վերահսկել իր վիճակը։ Մեծ Բրիտանիայի Առողջապահության և սոցիալական խնամքի նախարարությունը հայտարարում է, որ պատրաստվում է համայնքներում զարգացնել ինտեգրված առողջապահական ծառայություններ, որպեսզի ընտանիքները ժամանակին ստանան անհրաժեշտ աջակցություն։ Ակումբի պատգամավոր Ջոդի Գոսլինգը հավելել է, որ փորկապության խնդիրը հաճախ մնում է տեղական իշխանությունների ուշադրությունից դուրս․ «Երեխաների աղիքային խնամքը դարձել է երկար տարիների անբավարար ֆինանսավորման և արձագանքային մոտեցման լուռ զոհը»։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
