Լիտվան արտակարգ դրություն է հայտարարել Բելառուսից թռչող ծխախոտով «օդապարիկների» պատճառով
Լիտվան արտակարգ դրություն է հայտարարել Բելառուսից թռչող ծխախոտով «օդապարիկների» պատճառով Լիտվայի կառավարությունը «համազգային արտակարգ իրավիճակ» է հայտարարել՝ ի պատասխան Բելառուսից մաքսանենգ ծխախոտով օդերևութաբանական օդապարիկների կողմից սահմանը բազմիցս խախտելու։ Վարչապետ Ինգա Ռուգինիենեի խոսքով՝ այդ օդապարիկները «հիբրիդային հարձակում» են Բելառուսի կողմից և իրական վտանգ են ներկայացնում Լիտվայի ազգային անվտանգության ու քաղաքացիական ավիացիայի համար։ Միայն այս տարի Լիտվայի օդային տարածք է ներխուժել մաքսանենգության հետ կապված մոտ 600 օդապարիկ և շուրջ 200 անօդաչու թռչող սարք։ Դրա հետևանքով Վիլնյուսի օդանավակայանը բազմիցս փակվել է։ Բելառուսի առաջնորդ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն հերքում է, որ իր երկիրը կապարիկներն ուղարկում է և պնդում, որ Լիտվան (որը ԵՄ-ի և ՆԱՏՕ-ի անդամ է) խնդիրը «քաղաքականացնում» է։ Հայտարարված «արտակարգ իրավիճակը» մեկ աստիճանով ցածր է արտակարգ դրությունից (վերջին անգամ նման դրություն հայտարարվել էր 2022-ին՝ Ռուսաստանի կողմից Ուկրաինա ներխուժումից հետո)։ Այն զինված ուժերին տալիս է լրացուցիչ լիազորություններ՝ ավելի արագ և արդյունավետ արձագանքելու համար։ Լիտվայի նախագահ Գիտանաս Նաուսեդան հայտարարել է, որ կան բազմաթիվ ապացույցներ, թե օդապարիկների սպառնալիքը «Լիտվայում իրավիճակն ապակայունացնելու դիտավորյալ գործողություն է»։ Վերջին տարիներին եվրոպական մի շարք երկրներ բախվել են Ռուսաստանի կողմից հիբրիդային սպառնալիքների՝ սաբոտաժ, կարևոր ենթակառույցների խաթարում, զգայուն օբյեկտների մոտ անօդաչուների թռիչքներ։ Անցած ամիս ՆԱՏՕ-ի ռազմական կոմիտեի ղեկավար, ծովակալ Ջուզեպպե Կավո Դրագոնեն հայտարարել էր, որ դաշինքը քննարկում է Ռուսաստանի հիբրիդային գործողություններին ավելի «ագրեսիվ» կամ «նախաձեռնող» դիրքորոշում որդեգրելը։ Լիտվան Բելառուսին նման սադրանքների մեջ մեղադրել է նաև ավելի վաղ. 2021-ին հազարավոր անկանոն միգրանտներ (հիմնականում Մերձավոր Արևելքից) անցան բելառուսական սահմանով։ Վերջին սպառնալիքի պատճառով Լիտվան հոկտեմբերի վերջից երեք շաբաթով փակել էր Բելառուսի հետ սահմբատի երկու անցակետ։ Ի պատասխան՝ Բելառուսը արգելել է լիտվական բեռնատարների մուտքը իր տարածք, և դեռևս հարյուրավոր լիտվական մեքենաներ մնում են արգելափակված։ «Խոսքը ավիացիոն անվտանգության, միջազգային իրավունքի մասին է, և նման գործողությունները կարող են ճանաչվել որպես ահաբեկչություն», – անցած շաբաթ ասել է վարչապետ Ռուգինիենեն՝ խոսելով ինչպես օդապարիկների, այնպես էլ արգելափակված բեռնատարների մասին։ Օդապարիկները կարող են բարձրանալ մինչև 10 կմ բարձրություն։ Հոկտեմբերից ի վեր դրանց պատճառով Վիլնյուսի օդանավակայանը փակ է մնացել ավելի քան 60 ժամ։ Իշխանությունները խլել են 11 մաքսանենգ օդապարիկ և առգրավել գրեթե 40 000 տուփ ծխախոտ։ Անցած շաբաթ միայն մեկ գիշեր օդանավակայանի աշխատանքը երեք անգամ դադարեցվել է։ Finnair ֆիննական ավիաընկերությունը փետրվարի վերջից չեղարկե
լ է բոլոր երեկոյան չվերթները դեպի Վիլնյուս՝ օդապարիկների պատճառով։ Լուկաշենկոն երեքշաբթի բելառուսական հեռուստատեսությամբ հայտարարել է, որ Լիտվայի մեղադրանքները «անհնարին» են. «Անհնարին է։ Եթե նույնիսկ օդապարիկներ թռչեն այնտեղ, օդաչուների հետ խոսել եմ, ասում են՝ խնդիր չեն ստեղծում»։ Նա հավելել է. «Հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ։ Մեզ հետ պատերազմ ուզո՞ւմ են։ Մեզ պատերազմ պետք չէ։ Համոզված եմ՝ լիտվացի ժողովուրդն էլ պատերազմ չի ուզում, ինչպես նաև լեհերն ու բալթյան ժողովուրդները»։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
