ԵՄ-ԱՄՆ մաքսային համաձայնությունը հաղթանակ է երկու կողմերի համար, բայց ամեն ինչ մանրուքներում է թաքնված
Երկուշաբթի՝ Վաշինգտոնում և Բրյուսելում տեղի ունեցած մի քանի շաբաթ շարունակվող լարված բանակցություններից հետո, Եվրամիությունն ու ԱՄՆ-ն վերջապես հասել են մաքսային համաձայնության։ Այն կնքվել է հենց այն պահին, երբ ԱՄՆ-ը պատրաստվում է հերթական բանակցություններին Չինաստանի հետ։ Ինչպես նախկինում ԱՄՆ նախագահի՝ Դոնալդ Թրամփի կնքած այլ համաձայնությունների դեպքում, այս անգամ էլ առաջխաղացումը հնարավոր է դարձել հենց նրա անձնական մասնակցությամբ։ Թեև արդյունքը գուցե այնքան էլ խիստ հաղթանակ չթվա, կողմերն այն ներկայացնում են որպես հաջողություն։ Եվրամիության տեսանկյունից՝ նախատեսված մաքսերը կարող էին հասնել 30 տոկոսի, սակայն դրանք սահմանվել են 15 տոկոսով՝ չնայած դա դեռ պակաս շահավետ է, քան Մեծ Բրիտանիայի ձեռք բերած 10 տոկոսը։ ԱՄՆ-ի համար սա նշանակում է շուրջ 90 միլիարդ դոլարի մաքսային եկամուտ՝ ըստ նախորդ տարվա առևտրի տվյալների։ Բացի այդ, շուրջ 600 միլիարդ դոլարի ներդրումներ ակնկալվում են մուտք գործել ԱՄՆ։ Թեև քննարկվում են մեծ թվեր՝ ԵՄ-ի ներդրումների ծավալի մասին, դրանց կոնկրետ ժամկետներն ու ուղղությունները դեռ պարզ չեն։ Այս գործարքը ներկայացվում է որպես շրջադարձային պահ ԵՄ-ԱՄՆ հարաբերություններում։ Բանակցությունները հեշտ չեն եղել. կողմերը կոշտ դիրք էին զբաղեցնում, և ոչ մեկը պատրաստ չէր զիջումների։ Այդ պատճառով էլ համաձայնությանը հասնելը թողնվել էր մինչև վերջին պահը։ Սակայն երկուսն էլ ցանկանում էին գործընթացը ավարտել մինչև օգոստոսի 1-ը։ ԱՄՆ նախագահը երկար ժամանակ քննադատում էր Եվրոպային՝ անվանելով նրա առևտրային քաղաքականությունը անարդար։ Նախ՝ առևտրային դեֆիցիտի պատճառով․ միայն նախորդ տարի ԱՄՆ-ը 236 միլիարդ դոլարով ավելի շատ ապրանք էր գնել ԵՄ-ից, քան վաճառել։ Թրամփը սա ներկայացնում է որպես ամերիկյան հարստության կորուստ, թեև իրականում միջազգային առևտուրը շատ ավելի բարդ համակարգ է։ Երկրորդ՝ ԱՄՆ բողոքում է ԵՄ խիստ կանոնակարգերից, որոնք, ըստ Վաշինգտոնի, խոչընդոտում են ամերիկյան արտադրանքի արտահանմանը՝ ավտոմեքենաներից մինչև թռչնամիս։ Տեսականորեն այս համաձայնությունը կարող է լուծում առաջարկել նաև այդ խնդիրներին, բայց դրա մանրամասները դեռևս անհայտ են։ Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լյայենն էլ, հայտարարելով համաձայնության մասին, ընդգծել է, որ անհրաժեշտ է հավասարակշռել առևտրային հարաբերությունները. «Մենք հիանալի առևտրային հարաբերություն ունենք։ Ծավալները հսկայական են։ Այսուհետ կփորձե
նք այն դարձնել առավել կայուն»։ Այս համաձայնությունը ևս մեկ վկայություն է, որ նախագահ Թրամփը լրջորեն մոտենում է ԱՄՆ-ի՝ որպես աշխարհի խոշորագույն տնտեսության, առևտրային պայմանները վերանայելու հարցին։ ԵՄ-ի հետ համաձայնության հասնելը հեշտ չէ՝ հաշվի առնելով, որ այն բաղկացած է 27 տարբեր պետություններից։ Այնուամենայնիվ, սա մի քանի օր անց հաջորդում է ԱՄՆ-ի և Ճապոնիայի միջև կնքված կարևոր համաձայնությանը, ինչպես նաև՝ Մեծ Բրիտանիայի, Վիետնամի և Ինդոնեզիայի հետ ձեռք բերված գործարքներին։ ԱՄՆ-ի առևտրային օրակարգում դեռ մնում են երեք խոշոր գործընկերները՝ Մեքսիկան, Կանադան և Չինաստանը։ Իսկ քանի որ Թրամփը ներկայումս ակտիվ գործարքների փուլում է, մոտակա 48 ժամվա ընթացքում հնարավոր են նոր դրական զարգացումներ համաշխարհային տնտեսության համար։ Երրորդ անգամ վերջին երեք ամիսների ընթացքում ԱՄՆ-ն ու Չինաստանը նոր առևտրային բանակցություններ են անցկացնում Շվեդիայի մայրաքաղաք Ստոկհոլմում՝ երկուշաբթի և երեքշաբթի։ Սպասվում է, որ ԱՄՆ-ն կարող է երեք ամսով հետաձգել մաքսերի բարձրացումը։ Քիչ օր առաջ Թրամփը հայտարարել էր, թե «Չինաստանի հետ հարաբերությունները շատ լավ են», նաև ակնարկել, որ հազվագյուտ մետաղների արտահանման հարցում առաջխաղացում է արձանագրվել։ ԵՄ-ի հետ համաձայնությունը Վաշինգտոնի բանակցողներին ինքնավստահություն է տվել Պեկինի հետ բանակցությունների ընթացքում։ Սակայն Չինաստանը մինչ այժմ առավել կոշտ դիրք է ցուցաբերել՝ համեմատած ԱՄՆ-ի մյուս առևտրային գործընկերների հետ։ Եթե բանակցությունները ձախողվեն, համաշխարհային առևտուրը դեռ կարող է բարդ ժամանակներ ապրել առաջիկա ամիսներին։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
