Սունկով սպանությունների գործով կինը սերիալների սիրահար էր, իսկ այժմ՝ սերիալների հերոսուհի
Երկար տարիներ Էրին Փաթերսոնը համարվում էր «խոշոր հետաքննիչ» համացանցային սերիական հանցագործությունների սիրողական համայնքում։ Այսօր նա ինքն է դարձել այդ պատմությունների կենտրոնական կերպարը։ Երկու տարի առաջ Վիկտորիայի նահանգի գյուղական բնակավայրում Փաթերսոնի տանը միսով կարկանդակից հետո երեք մարդ մահացավ, մեկ ուրիշը՝ լուրջ հիվանդացավ։ Դրանից հետո նրա ամբողջ կյանքը սկսեց մանրամասնորեն ուսումնասիրվել։ Հարյուրավոր լրագրողներ՝ աշխարհի տարբեր ծայրերից, մեկնել են Ավստրալիա՝ լուսաբանելու այս աղմկահարույց դատավարությունը։ Դահլիճ մտնելու համար մարդիկ հերթ են կանգնում ամեն օր, իսկ սոցիալական հարթակներում հազարավոր օգտատերեր մանրամասներով քննարկում են գործը։ Չնայած այս շաբաթ陪իրների խումբը նրան մեղավոր ճանաչեց բոլոր հոդվածներով, հետաքրքրությունն ու հանրային քննարկումներն ավելի են խորացել։ «Սրան մեջբերումներ են տալիս նույնիսկ «Մակբեթից»,– BBC-ին ասել է քրեաբանական հոգեբան Թիմ Ուաթսոն-Մանրոն։ Այս գործով դատավարությունը, որն արդեն կոչվում է Ավստրալիայի վերջին տասնամյակի ամենանշանավորը, տեղի է ունեցել ամենափոքր դահլիճներից մեկում՝ Մորգուել քաղաքում։ 11 շաբաթ շարունակ յոթ վավերագրական խմբեր նկարահանում էին քաղաքը, լրագրողները պայքարում էին դատական դահլիճի սահմանափակ տեղերի համար, իսկ ճանաչված գրող Հելեն Գարները հաճախ էր այցելում, լուրեր շրջանառելով, թե գրքի վրա է աշխատում։ Դատարանի մուտքի մոտ ամեն առավոտ հավաքվում էր եռոտանի տեսախցիկների անտառ և տաք հագնված հանդիսատես, որոնք ժամերով սպասում էին, որ բացվեն ապակեպատ դռները։ Դահլիճ մտնելուն պես իրերը շարում էին հերթի նշանով՝ շարֆեր, ջրային շշեր, գրքույկներ, պայուսակներ։ Տամի Էգլսթոուն ավելի քան մեկ ժամ էր անցնում ամեն անգամ Մորգուել հասնելու համար։ «Ինքս էլ հանցագործությունների սիրահար եմ»,– ասում է նա։ Դատարանում հնչեց, որ Փաթերսոնն ինքն էլ ժամանակին ակտիվ էր նման խմբերում։ Նա եղել է «Ֆեյսբուք»-ի մի խմբի անդամ, որը զբաղվում էր Քելի Լեյնի գործով՝ մի կնոջ, ով մեղավոր էր ճանաչվել իր նորածին դստեր սպանության համար։ 2018-ին Լեյնը լրագրողներին նամակ էր գրել՝ պնդելով, որ իրեն սխալմամբ են դատապարտել։ Այդ ժամանակ Փաթերսոնը հայտնի էր խմբում իր վերլուծական և տեխնիկական կարողություններով։ «Նա մի տեսակ սուպերհետաքննիչ էր, շատերը հիանում էին նրանով»,– դատարանում ասել է Քրիսթին Հանթը։ Սակայն Փաթերսոնը ոչ միայն դատարանում էր կանգնած, այլև՝ հանրային դատաստանում։ Նրա անունը քննարկվում էր աշխատավայրերում, ընկերական հավաքներում և համացանցում։ Մարդիկ փորձարկում էին հնարավոր մոտիվները, մեկնաբանում էին ապացույցները, նույնիսկ դավադրությունների տեսություններ էին տարածում։ Սոցիալական ցանցերը ողողված էին մեմերով։ Google Maps-ում նույնիսկ բացվել էր ռեստորանի էջ՝ Փաթերսոնի տան հասցեով։ Ոմանք նույնիսկ «դատավարական բինգո» էին պատրաստել գործի հետևորդների համար։ Երբ陪իրները մեկուսացված մտածում էին վճռի շուրջ, հանրությունը միայն մի հարց էր տալիս՝ «Ի՞նչ են նրանք մտածում»։ Բայց Ավստրալիայում陪իրների հետ հարցազրույցներ անել չի կարելի, այդպես որ, այդ հարցի պատասխանը անհայտ կմնա։ Սա էլ հանգեցրել է ժողովրդական մեկնաբանությունների առատության։ Էգլսթոուն, օրինակ, տարակուսում էր՝ եթե Փաթերսոնը իսկապես փորձել է թունավորել, ապա ինչո՞ւ այդքան վատ է պլանավորել ամեն ինչ։ «Ես այս գործին նայում եմ չեզոք»,– ասում է նա։ «Բայց մարդիկ ասում են՝ «նա մեղավոր է»։ Իսկ իրենց մեկնաբանությունները հիմնված են հետադարձ դատողությունների վրա»։ Բայց նման դիրքորոշումները հաճախ խեղդվում էին մեղադրական ալիքի մեջ։ Շատերը ասում էին՝ հենց նրա ստերն էին, որ համոզեցին մեղավորության մեջ։ Ոմանք ասում էին, որ նրա վարքագիծը բացահայտում էր անտարբերություն ու սառնասրտություն։ «Իսկական բացահայտումը նրա սպիտակ տաբատն էր, երբ ասում էր՝ ստամոքսի խնդիրներ ունի, բ
այց այդպես էր հագնված հիվանդանոց գնալիս»,– գրել է մեկը՝ անդրադառնալով գործի ժամանակ ներկայացված տեսագրությանը։ Այս գործը արդեն հիմք է դարձել հեռուստահաղորդման, սերիալի, բազմաթիվ փոդքասթների, վավերագրական ֆիլմերի ու գրքերի համար։ «Այն պարունակում է բոլոր հատկանիշները, որոնք սիրվում են այս ժանրում»,– ասում է Էգլսթոուն։ «Սպանություն ընտանիքում, կին, սպիտակամորթ, ֆինանսապես կայուն, եկեղեցի հաճախող…»։ Դեյվիդ Փիթերսին հետաքրքրել էր նաև այն հանգամանքը, որ դեպքը տեղի է ունեցել սովորական ընտանեկան ընթրիքի ժամանակ։ «Պարզ ճաշ, որից հետո՝ ողբերգական հետևանքներ»։ Բազմաթիվ մարդիկ այս գործը համեմատում են 1982-ի աղմկահարույց դատավարության հետ, երբ Լինդի Չեմբերլենը սխալմամբ մեղավոր ճանաչվեց իր երեխայի սպանության համար՝ այն դեպքում, երբ նրան տարել էր դինգո։ Ոչ պատահական է, որ երկու գործերի կենտրոնում կանայք են, ասում է քրեաբան Բրենդի Քոքրեյնը։ Ըստ նրա՝ հասարակությունը միշտ էլ հետաքրքրվել է կանանցով, ովքեր դուրս են գալիս ավանդական «խնամող» կերպարից։ «Մարդիկ ակնկալում են, որ կին ամբաստանյալը հուզվի, լաց լինի, բայց երբ դա չի անում, դա մեկնաբանվում է որպես մեղավորության նշան»,– ասում է Քոքրեյնը։ «Իսկ իրավական համակարգը հենց սկզբունքորեն տարբեր կերպ է վերաբերվում կանանց»։ Մինչ դատավարության ողբերգական երանգը դեռ զգացվում է, զոհերի համայնքներում կա նաև որոշակի վրդովմունք։ Տեղական խորհրդական Նաթան Հերսին ասում է, որ Դոն և Գեյլ Փաթերսոններն ու Հեզեր Ուիլքինսոնը շատ սիրված էին։ «Սա չափազանց մեծ ուշադրություն է բերել մեր համայնքին, հաճախ՝ անցանկալի։ Եվ մարդիկ մոռանում են, որ սա մարդկային կորուստ էր։»
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
