Հռոմի Պապ Լևոն XIV-ը ձայն է գտնում. առաջին արտասահմանյան այցը դեպի կրակի մեջ ընկած տարածաշրջան
Հռոմի Պապ Լևոն XIV-ը ձայն է գտնում. առաջին արտասահմանյան այցը դեպի կրակի մեջ ընկած տարածաշրջան Հռոմի Պապ Լևոն XIV-ը Բեյրութ է ժամանել հենց այն օրերին, երբ Իսրայելի օդային հարվածներից մեկ շաբաթ էր անցել։ Մի մարդու համար, ով հայտնի է իր կշռադատված և զգույշ խոսքերով, առաջին արտասահմանյան այցը կատարել հակամարտություններից տառապող երկիր՝ իսկապես խիզախ հայտարարարություն է։ Թուրքիայում անցկացրած երեք օրերից հետո, մոտիկից հետևելով նրա դիվանագիտությանը, մենք աստիճանաբար հասկանում ենք, թե ինչպես է նա պատրաստվում իրականացնել հոգևոր առաջնորդի և Վատիկան պետության ղեկավարի իր պարտականությունները։ Լևոն Պապը լրագրողների հետ խոսում է հանգիստ, մեղմ ձայնով, և նրա յուրաքանչյուր բառը կարծես նախապես մտածված է։ Նախորդը՝ Ֆրանցիսկոս Պապը, հաճախ երկար ու կրքոտ խոսում էր լրագրողների հետ՝ սրտից։ Դրա դիմաց նրա օգնականները երբեմն ստիպված էին լինում «վնասի վերահսկողություն» անել՝ բացատրելով այն խոսքերը, որոնք կարծես թե հակասում էին նախկինում ասվածին կամ դիվանագիտական սխալ էին թվում։ Վեց ամիս անց՝ Լևոն Պապը դեռ նման է մի մարդու, ով դանդաղ ընկալում է իր պաշտոնի ողջ ծանրությունը և կշռում է հնարավոր քայլերը։ Երբեմն նա թույլ է տալիս, որ զգացմունքները երևան գան։ Սստամբուլի Սուրբ Հոգու տաճարում, երբ նա կանգնած էր խորանի առջև՝ այն փոքրաքանակ քրիստոնյաների մեջ, որոնք այդքան ջերմ ընդունել էին իրեն, Պապը մի պահ կարծես արցունքները զսպում էր։ Դա մի փոքր հիշեցնում էր այն մայիսյան պահը, երբ նա առաջին անգամ դուրս եկավ Սուրբ Պետրոսի հրապարակի պատշգամբ՝ ընդունելով ավելի քան մեկ միլիարդ մարդկանց հավատի առաջնորդ դառնալու պատասխանատվությունը։ Որպես Վատիկանի պետության ղեկավար՝ նա հաճախ «լսողության ռեժիմում» է, բայց այս ճանապարհորդության ընթացքում ցույց տվեց, որ կարող է նաև հստակ ու կոշտ խոսել։ Թուրքիայի նախագահ Էճեփ Թայիփ Էրդողանի կողքին կանգնած՝ նա դատապարտեց հզոր պետությունների տնտեսական ու ռազմական ուժի ցուցադրությունը՝ ասելով, որ դա է աշխարհում հակամարտությունների աճի պատճառը, և հավելեց. «Մարդկության ապագան վտանգված է»։ Նիցեայի (այի 1700-ամյակի միջոցառմանը նա հայտարարեց. «Պետք է վճռականորեն մերժել կրոնի օգտագործումը պատերազմներ, բռնություն, ֆունդամենտալիզմ կամ ֆանատիզմ արդարացնելու համար»։ Ստամբուլից Բեյրութ թռչելիս՝ իսրայելա-պաղեստինյան տասնամյակների հակամարտության մասին ասաց. «Միակ լուծումը պաղեստինյան պետության ստեղծումն է»։ Հետո անմիջապես հավելեց, որ Իսրայելը դեռ չի ընդունում այդ տարբերակը, բայց Վատիկանը մնում է Իսրայելի բարեկամը և ձգտում է միջնորդի դեր խաղալ։ Լիբանանում նրա առաջին քայլը՝ կառավարման ճգնաժամով համակված երկրում, քաղաքական առաջնորդների կողքին նստելն ու հիշեցնելն էր, որ նրանք պետք է ծառայեն իրենց ժողովրդին։ Ինքը՝ Պապը, այցի նպատակն անվանել է «խաղաղության առաքյալ լինել»։ Լիբանանում սպասումները հատկապես մեծ էին։ «Դա ինձ համար շատ բան է նշանակում։ Նա կարող էր այցելել այլ երկրներ, բայց առաջնություն տվեց Լիբանանին՝ պատերազմի մեջ գտնվող երկրին», – BBC-ին ասել է Մարոնիտ կաթոլիկ եկեղեցու պատրիարք Բշարա ալ-Ռահին։ Այցը մեծ խթան է երկրի քրիստոնյա բնակչության մոտավորապես մեկ երրորդի համար, սակայն բոլոր դավանանքների լիբանանցիներին տրվել է երկօրյա արձակուրդ, և նրանք բոլորը ջերմորեն դիմավորել են Պապին։ Նույնիսկ «Հեզբոլլահ»-ը՝ շիա կուսակցությունն ու զինված խմբավորումը, որոշ երկրների կողմից համարվում է ահաբեկչական, ողջունել է նրան՝ բաց նամակում խոսելով «ամբողջական դիմավորման» և «խոր երախտագիտության» մասին։ Պապի «պատվավոր ներկայության» համար։ Օդանավակայանից դեպի քաղաք տանող ճանապարհին թափահարվում էին լիբանանյան, վատիկանյան և նույնիսկ «Հեզբոլլահ»-ի դրոշներ։ Լիբանանում Լևոն Պապը հանդիպելու է ոչ միայն պատրիարք ալ-Ռահիի, այլև տեղի
մուսուլման և դրուզ առաջնորդների հետ։ Նա իսկապես ներկայանում է որպես կամուրջ կառուցող՝ ժողովուրդների, կրոնների, քրիստոնեական ուղղությունների միջև, և նույնիսկ Կաթոլիկ եկեղեցու ներսում՝ առաջադեմների և ավանդապաշտների միջև աճող բևեռացման պայմաններում։ Իհարկե, միասնության ձգտումն էլ ունի իր սահմանները։ Թուրքիայում, երբ Պապը փորձեց միավորել տարբեր քրիստոնեական ավանդույթները, Ռուս ուղղափառ եկեղեցին ներկայացուցիչ չուղարկեց։ Քննադատություն էլ միշտ կա։ Ոմանք հիասթափված էին, որ Թուրքիայում նա Էրդողանին չասաց ընդդիմության ճնշման և լրագրողների բանտարկության մասին։ Լիբանանում ոմանք բարկացած են, որ Պապը չի այցելում պատերազմից ամենաշատը տուժած շրջաններ։ «Մեզանից ոչ ոք նույնիսկ չի հարցրել», – ասում է իսրայելական սահմանի մոտ գտնվող քրիստոնեական Սարդա գյուղից Գերիսես Ջաբուրը։ – «Մենք հոգնել ենք, տասնամյակներով հետ ենք շպրտվել, բայց մենք նույնիսկ Պապի մտքում չկանք»։ Այդ մայիսյան օրը Լևոնը հանկարծակի (և, թերևս, ինքն էլ անսպասելիորեն) ստացավ աշխարհի ամենահզեղ բարոյական ամբիոններից մեկը։ Բայց մարդկային առումով նա դեռ այն տղամարդն է Չիկագոյի հարավային թաղերից, ով դանդաղ մտնում է այնպիսի դեր, որտեղ մեկ սխալ քայլը կարող է անդառնալի հետևանքներ ունենալ։ Ֆրանցիսկոսի նման նա չի շտապում «ամեն ինչ գլխիվայր շրջել», բայց առաջին արտասահմանյան ճանապարհորդության ընթացքում արդեն ցույց տվեց՝ Հռոմի ՊՊապ Լևոն XIV-ը գտել է իր ձայնը համաշխարհային բեմում։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։