Ինչպես է աղջիկ-հարսնացուն Աֆղանստանից դարձել Եվրոպայի առաջատար բոդիբիլդերներից մեկը
Ինչպես է աղջիկ-հարսնացուն Աֆղանստանից դարձել Եվրոպայի առաջատար բոդիբիլդերներից մեկը Բեմի վրա կանգնած կինը փայլում է բյուրեղներով զարդարված բիկինիով: Նրա փայլուն, արևայրուք ստացած մաշկը ընդգծում է յուրաքանչյուր մկանային գիծ, որը ձևավորվել է մարզասրահում ժամերով ծանրամարտի շնորհիվ: Ռոյա Քարիմիի կատարյալ դիմահարդարումն ու շիկահեր ընդգծված մազերը չէին տարբերվի «Միսս Տիեզերք» մրցույթի եզրափակչից: Դժվար է պատկերացնել, որ ընդամենը 15 տարի առաջ նա երիտասարդ մայր էր Աֆղանստանում, ում աղջիկ-հարսնացու էին դարձրել, մինչև որ նա փախավ դեպի նոր կյանք: Այժմ 30-ամյա Ռոյան Եվրոպայի առաջատար բոդիբիլդերներից է և այս շաբաթ կմասնակցի Բոդիբիլդինգի աշխարհի առաջնությանը: Նրա վերելքը կայծակնային է եղել՝ պրոֆեսիոնալ սպորտով զբաղվում է ընդամենը երկու տարուց պակաս: Այս ամենը անհավանական էր թվում, երբ Ռոյան մոր և փոքր որդու հետ փախավ Աֆղանստանից: Այն ժամանակ նա ապաստան գտավ Նորվեգիայում, որտեղ վերսկսեց կյանքը, շարունակեց ուսումը, դարձավ բուժքույր և հանդիպեց նոր ամուսնուն, ով ևս բոդիբիլդեր է: Բոդիբիլդինգը օգնեց նրան ազատվել տարիներով պարտադրված հոգեբանական ու հասարակական սահմանափակումներից, ասում է նա: «Ամեն անգամ մարզասրահ գնալիս հիշում եմ, որ Աֆղանստանում ժամանակին անգամ ազատ մարզվելու իրավունք չունեի»,- BBC News Afghan-ին պատմել է Ռոյան: Ռոյայի կյանքը պայքար է եղել սահմանափակող ավանդույթների դեմ, ինքնության վերակառուցման և հայրենիքում սահմանափակումներով ապրող կանանց ոգեշնչման համար: Այդ սահմանափակումներից մի մասը գոյություն ունեին, երբ Ռոյան ապրում էր Աֆղանստանում՝ հասարակական նորմերի պատճառով: Բայց դրանք վատթարացան 2021-ից հետո, երբ թալիբները վերադարձան իշխանության: Այժմ Աֆղանստանի կանայք արգելված են 12 տարեկանից հետո դպրոց հաճախելուց, աշխատանքի մեծ մասից, առանց տղամարդու ուղեկցորդի հեռու ճանապարհորդելուց և հրապարակային բարձրաձայնելուց: «Ես հաջողացի դուրս գալ այդ վիճակից, բայց շատ կանայք դեռ չունեն անգամ հիմնական մարդկային իրավունքներ, ինչպես կրթությունը: Սա իսկապես տխուր և սրտաճմլիկ է»,- ասում է Ռոյան: Բայց թալիբների վերադարձից տարիներ առաջ Ռոյան որոշել էր, որ «չի ուզում այդ կյանքը»: 2011-ին Աֆղանստանը լքելու որոշումը՝ թողնելով այն ժամանակվա ամուսնուն, մեծ ռիսկեր էր պարունակում ավանդական աղջկա համար: Սա ժամանակաշրջան է, որ նա չի սիրում հիշել և չի ցանկանում խոսել դրա մասին: Նորվեգիայում Ռոյան հայտնվեց լրիվ այլ միջավայրում: Պետք էր հարմարվել նոր, ավելի ազատ մշակույթին, աշխատանք գտնել ընտանիքը պահելու համար և սովորել նորվեգերեն: Սկզբում դժվար էր համատեղել ամենը, բայց ջանքերը պտղաբերեցին: Ռոյան ուսանեց բուժքույրություն և աշխատեց Օսլոյի հիվանդանոցում: Բոդիբիլդինգի հետ ծանոթությունը դարձավ նրա կյանքի հաջորդ շրջադարձը: Մարզասրահ հաճախելը ոչ միայն ֆիզիկական մարզում էր, այլև ինքնավստահության վերականգնում և անձնական ինքնության վերասահմանում: Այնտեղ նա հանդիպեց երկրորդ ամուսնուն՝ ազգությամբ աղջիկ Կամալ Ջալալուդդինին: Նա երկարամյա փորձ ուներ բոդիբիլդինգում և Ռոյայի գլխավոր աջակիցներից է: «Մինչև Կամալին հանդիպելը սպորտով զբաղվում էի, բայց ոչ պրոֆեսիոնալ մակարդակով»,- բացատրել է նա: «Նրա աջակցությունը քաջություն տվեց ընտրել մրցակցային և տաբու խախտող ուղի: Հավատում եմ, որ եթե տղամարդը կնոջ կողքին է, հրաշքներ են տեղի ունենում»: Տասնութ ամիս առաջ Ռոյան թողեց բուժքույրական կարիերան և պրոֆեսիոնալ մուտք գործեց բոդիբիլդինգի աշխարհ: Սա ռիսկային որոշում էր, թեև գլխավոր մարտահրավերը ոչ թե աշխատանքի փոփոխությունն էր: Այլընտրանքը Աֆղանստանում ապրած սահմանափակումներից հետո ազատությանը հարմարվելն էր: «Մեր ամենամեծ մարտահրավերը սահմաններն ու շրջանակները կոտրելն էր, որոնք ուրիշներն էին դրել մեզ վրա՝ ավանդույթի, մշակույթի, կրոնի կամ այլ անվան տակ»,- ասել է նա: «Բայց երբ որոշում ես նորարարել, պետք է ազատվես այդ շրջանակներից»: Սա առանց խնդիրների չի անցել: Բեմի վրա նրա բիկինին, ազատ մազերն ու հաստ դիմահարդարումը միլիոնավոր մղոններով հեռու են հայրենիքի հասարակական նորմերից և այժմ պաշտոնական սահմանափակումներից, որոնք թելադրում են կանանց հագուստը և արտաքինը: Հետևաբար, զարմանալի չէ, որ նրա սոցցանցային հաշիվները լցվել են քննադատություններով, հաճախ՝ բռնությա
ն և մահվան սպառնալիքներով: Նա անտեսում է դրանք: «Մարդիկ տեսնում են միայն արտաքինս ու բիկինիս: Բայց այդ արտաքինի հետևում տարիների տառապանք, ջանք ու համառություն կա: Այս հաջողությունները հեշտ չեն եկել»: Բայց սոցցանցերը Ռոյայի համար ոչ միայն բացասական են. դրանք թույլ են տալիս խոսել Աֆղանստանում ապրող կանանց հետ՝ խոսելով ֆիզիկական առողջության, ինքնավստահության և ինքնության վերակառուցման կարևորության մասին: Այժմ Ռոյան պատրաստվում է բոդիբիլդինգի աշխարհի առաջնությանը, որը կմեկնարկի հինգշաբթի Բարսելոնայում, որտեղ հուսով է զարգացնել այս տարվա հաջողությունները: Ապրիլին նա ոսկե մեդալ նվաճեց Wellness կատեգորիայում Stoperiet Open մրցույթում՝ կատեգորիա, որը շեշտը դնում է բնական ֆիթնեսի, առողջ արտաքինի և չափավոր գեղեցկության վրա, ոչ թե մեծ մկանների: Այդ հաղթանակին հաջորդեց մեկ ուրիշը Norway Classic 2025-ում, որը գրավում է սկանդինավյան մարզիկներին: Այնտեղից՝ Եվրոպայի առաջնություն, որը նրան տեղ ապահովեց աշխարհի առաջնությունում: «Խորին երջանկություն, հպարտություն ու պատիվ եմ զգում»,- ասել է նա՝ պատրաստվելով մրցելու իսպանական քաղաքում: «Տարվա ընթացքում աներևակայելի դժվար ճանապարհ է եղել, բայց քայլ առ քայլ հասել եմ ոսկե մեդալների»: Կողքից նրան միշտ աջակցում են ամուսինն ու որդին: «Ռոյային բեմի վրա տեսնելը մեր միասին կառուցած երազանքի իրականացումն էր»,- ոգևորությամբ ասում է Կամալը: Բայց Ռոյայի համար այս մրցույթը ոչ միայն իր ու ընտանիքի համար է: «Զգում եմ հոգեբանական ուժ և պատրաստ եմ ամեն ինչ տալ՝ հուսալով պատմություն կերտել աղջիկ-աֆղանստանցիների և կանանց անունով առաջին անգամ»:
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
