Ինչու են միլիարդատերերը ընտրում ավելի ու ավելի մեծ սուպերյախտեր
Սուպերյախտերի շքեղ աշխարհում բիզնեսն աննախադեպ ծաղկում է. չափազանց հարուստներն ավելի ու ավելի են նախընտրում հսկա լողացող պալատներ։ Պաոլա Տրիպիրոն՝ սուպերյախտերի հարցում ոչ անփորձ իտալուհի, ու ամուսինը՝ իրավաբանական ոլորտում հարստացած մի զույգ, տարիների ընթացքում ունեցել են մի քանի տասնյակ սուպերյախտ։ Նրանք շարունակում են ղեկավարել միջազգային իրավաբանական ընկերություն և սիրում են ճամփորդել ամենաբարձր հարմարություններով։ Տրիպիրոն պատմում է, որ իրենց նավերը, որոնցից որոշները հասնում են 50 մետրից ավելի երկարության, հիշեցնում են հնգաստղանի լողացող հյուրանոցներ։ Նա նաև անձամբ է մասնակցում նավերի նախագծմանը՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով անձնակազմի խոհանոցի չափին։ «Եթե սովոր ես լավ սնվել, աշխարհում ամեն տեղ չկան այդ չափանիշներին համապատասխան ռեստորաններ», – ասում է Տրիպիրոն։ Իսկ մեծ չափսերը, ըստ նրա, հավելյալ ապահովություն են ստեղծում. «Որպեսզի հապբեքով կետերի կողքով սահելիս կամ Ֆիջիի ձկնորսներից ողջույններ ընդունելիս զգաս ուժ և անվտանգություն»։ Իսկ ի՞նչ է սուպերյախտը։ Չկա համընդհանուր ընդունված սահմանում, բայց Boat International պարբերականի համաձայն՝ դա հագեցած, մասնավոր սեփականություն հանդիսացող զբոսանավ է՝ առնվազն 24 մետր երկարությամբ ու մասնագիտական անձնակազմով։ Covid-19-ի համավարակից հետո սուպերյախտերի վաճառքը կտրուկ աճեց։ Շքեղ հյուրանոցները ժամանակավորապես փակված էին, և միլիարդատերերը փոխարենը ընտրեցին սուպերյախտերը։ 2022-ին աշխարհում կառուցվել կամ պատվիրվել է 1024 նոր սուպերյախտ, ինչը 2021-ի համեմատ աճել է 25 տոկոսով։ 2023-ին այս թիվը հասել է 1203-ի՝ սահմանելով նոր ռեկորդ։ Իտալական Amer սուպերյախտ արտադրող ընկերության համասեփականատեր Բարբարա Արմերիոն նշում է, որ մարդիկ սուպերյախտերն ընկալում էին որպես «անվտանգ կղզիներ» իրենց ու հարազատների համար։ «Նրանք սկսեցին գնահատել իրենց տարածքը և անկախությունը։ Պահանջում էին ավելի մեծ պատուհաններ, բաց տարածքներ, նաև ավելի հեշտ կապ ծովի հետ»։ Թեև 2025-ին նոր նավերի ընդհանուր թիվը փոքր-ինչ կնվազի՝ հասնելով 1138-ի, դրանց միջին չափսերը կավելանան։ Այս տարի արդեն կառուցվում է 61 զբոսանավ՝ 76 մետրից ավելի երկարությամբ (2024-ին՝ 55 էր), իսկ 46-60 մետր տիրույթում նավերի թիվն աճել է 159-ից մինչև 175։ Փոքր սուպերյախտերի՝ 24-27 մետր երկարությամբ, վաճառքը սակայն նվազել է՝ 321-ից հասնելով 286-ի։ «Ակնհայտ է, որ համավարակի տարիներին հայտնված նոր հաճախորդներից մի մասն այժմ ընտրում է ավելի մեծ նավեր», – նշում է Արմերիոն։ Boat International-ի գլխավոր խմբագիր Սթյուարտ Քեմփբելը հավելում է, որ անկախ չափերից՝ նախագծողները կարողանում են առավելագույն ծավալ տեղավորել նավերի կառուցվածքում՝ ապահովելով ավելի ընդարձակ և հարմարավետ տարածք։ Արդյունքում՝ ժամանակակից սուպերյախտերը հագեցած են լինում ամեն ինչով՝ ուղղաթիռի հարթակից մինչև կինոսրահ, մարզասրահ, գեղեցկության սրահ և սաունա։ Ինչ
պես կարելի է ենթադրել, գները բավական բարձր են։ Նոր, համեմատաբար փոքր սուպերյախտը կարող է արժենալ մոտ 36 միլիոն եվրո, իսկ լիարժեք հագեցած 105 մետրանոց նավը՝ մինչև 295 միլիոն եվրո։ Մոլորակի բոլոր սուպերյախտերի կեսը շարունակում է կառուցվել Իտալիայում։ Այստեղի նավաշինարանները ներկայում աշխատում են մոտ 22 կմ ընդհանուր երկարությամբ զբոսանավերի վրա։ Երկրորդ տեղում Թուրքիան է, ապա՝ Նիդեռլանդները, Մեծ Բրիտանիան, Թայվանը, Գերմանիան, ԱՄՆ-ը և Չինաստանը։ 2023-ին իտալական նավաշինարարներն ունեցել են ռեկորդային եկամուտ՝ 8.3 միլիարդ եվրո։ Արմերիոն նշում է, որ իրենց նավաշինարանը տարեկան արտադրում է ընդամենը մի քանի բարձրորակ սուպերյախտ. «վարպետության եզակի նմուշներ»։ Նրա խոսքով՝ իտալական արտադրողներն օգուտ են քաղում նաև տեղական արհեստավորների կայուն ցանցից։ «Իտալիայում ամեն ինչ գտնում ենք՝ առանց երկար ճանապարհ անցնելու», – ասում է նա՝ օրինակ բերելով, որ Լիգուրիայի ափամերձ գործարանից կարելի է ավտոմեքենայով հասնել Տոսկանայի մարմարախեցուցի հանքերին։ Ինչ վերաբերում է գնորդներին՝ Boat International-ը նշում է, որ հիմնականում դրանք ԱՄՆ-ից են, բայց աճ է գրանցվում նաև Թուրքիայից, Ինդոնեզիայից և Մեքսիկայից՝ այդ երկրների տնտեսությունների զարգացման ֆոնին։ Իսկ ռուս գնորդների թիվը նվազել է՝ Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների պատճառով։ Իսկ ի՞նչ է տալիս սուպերյախտն իր տիրոջը։ Տրիպիրոն ասում է, որ այն թույլ է տալիս տեսնել աշխարհը և բավարարել իր անսպառ հետաքրքրասիրությունը։ Նա նաև սիրում է անձամբ ղեկավարել նավը։ «Ճամփորդելու ցանկությունս դրդում է ինձ անցնել օվկիանոսներով՝ ղեկին կանգնած», – ասում է նա՝ հավելելով, որ անձնակազմի աշխատավարձը կրկնակի բարձր է ցամաքային ստացածից. «Դա շատ կարևոր է՝ նրանց երջանիկ պահելու համար։ Մեր նավապետն արդեն 22 տարի մեզ մոտ է աշխատում»։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
