Կոնսերվատիվ դատավորները կտրուկ հարցադրումներ են անում Թրամփի մաքսատուրքերի վերաբերյալ բարձր խաղադրույքով լսումներում
Կոնսերվատիվ դատավորները կտրուկ հարցադրումներ են անում Թրամփի մաքսատուրքերի վերաբերյալ բարձր խաղադրույքով լսումներում Դոնալդ Թրամփի երկրորդ նախագահական ժամկետի առաջին ինը ամիսների ընթացքում կիրառած լայնածավալ մաքսատուրքերը կտրուկ հարցման են ենթարկվել ԱՄՆ Գերագույն դատարանում չորեքշաբթի օրն անցկացված բանավոր փաստարկների ժամանակ: Գլխավոր դատավոր Ջոն Ռոբերթսը, ինչպես նաև Էյմի Կոնի Բարեթը և Նیل Գորսուչը՝ այս գործում «շեղվող» ձայներ համարվող երեք կոնսերվատիվ դատավորները, ավելի քան 45 րոպե տևած ելույթի ընթացքում անդադար հարցեր են տվել նախագահի վարչակազմը ներկայացնող ԱՄՆ գլխավոր դատախազ Բանակցիչ Ջոն Սաուերին: Նրանց միացել են դատարանի երեք լիբերալ դատավորները, ովքեր նույնպես կասկած են հայտնել, թե արդյոք դաշնային օրենքը և ԱՄՆ Սահմանադրությունը նախագահին իրավունք են տալիս միակողմյանորեն սահմանել օտարերկրյա ներմուծումների վրա մաքսատուրքերի մակարդակները: «Արդարացումը օգտագործվում է՝ որոշակի լիազորություն տալու համար՝ ցանկացած ապրանքի վրա ցանկացած երկրից ցանկացած չափով և ցանկացած ժամկետով մաքսատուրքեր կիրառելու»,- ասել է Ռոբերթսը: Եթե դատարանը այս գործում կողմ լինի Թրամփին, հարց է տվել Գորսուչը, «ինչը կկանխի Կոնգրեսին՝ ամբողջությամբ հրաժարվել արտաքին առևտրի կարգավորման պատասխանատվությունից»: Նա ավելացրել է, որ «ձգտում» է գտնել հիմք՝ Սաուերի փաստարկները ընդունելու համար: Գործը կենտրոնանում է 1977 թվականի «Բնհյուգության միջազգային տնտեսական լիազորությունների մասին» օրենքի (IEEPA) վրա, որ Թրամփի փաստաբանները պնդում են՝ նախագահին մաքսատուրքեր սահմանելու լիազորություն տալիս: Չնայած Սահմանադրությունը հստակ Կոնգրեսին է հանձնում մաքսատուրքերի լիազորությունը, Թրամփը պնդում է, որ օրենսդիրը «արտակարգ» լիազորություններ է պատվիրակել նրան՝ խուսափելով ավելի երկարատև, հաստատված գործընթացներից: Սաուերը պնդել է, որ երկիրը բախվել է եզակի ճգնաժամերի՝ «երկրակործանիչ և անհետևողական», որոնք պահանջում են նախագահի արտակարգ միջամտություն: Նա զգուշացրել է, որ եթե Թրամփի մաքսատուրքային լիազորությունները անօրինական են ճանաչվեն, դա ԱՄՆ-ին կենթարկի «անողոք առևտրային հակահարվածների» և կհանգեցնի «կործանիչ տնտեսական ու ազգային անվտանգության հետևանքների»: Թրամփը առաջին անգամ IEEPA-ն կիրառել է փետրվարին՝ հարկելու Չինաստանի, Մեքսիկայի և Կանադայի ապրանքները՝ պնդելով, որ այդ երկրներից թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառությունը կազմում է արտակարգ իրավիճակ: Նա կրկին կիրառել է այն ապրիլին՝ 10%-ից 50% մինչև մաքսատուրքեր սահմանելով գրեթե ամբողջ աշխարհի երկրներից ներմուծվող ապրանքների վրա: Այս անգամ նա նշել է, որ ԱՄՆ առևտրային պակասը՝ որտեղ ներմուծումը գերազանցում է արտահանումը, «ասոցիալ և անսովոր սպառնալիք» է ներկայացնում: Այդ մաքսատուրքերը ամռանը կիրառվել են անընդհատ՝ մինչև ԱՄՆ-ն ճնշում էր երկրներին «գործարքներ» կնքելու: Մարտահրավեր նետող նահանգների և մասնավոր խմբերի փաստաբանները պնդել են, որ IEEPA-ն նախագահին առևտրի կարգավորման լիազորություն է տալիս, սակայն «մաքսատուրք» բառը նշված չէ: Մասնավոր բիզնեսները ներկայացնող Նիլ Կատյալը ասել է, որ «անհավանական» է, որ Կոնգրեսը «նախագահին ձեռք տվել լինի ամբողջ մաքսատուրքային համակարգը և Ամերիկայի տնտեսությունը վերակառուցելու լիազորություն, թույլ տալով նրան ցանկացած ժամանակ ցանկացած ապրանքի վրա ցանկացած երկրից մաքսատուրքեր սահմանել ու վերանայել»: Նա կասկածի տակ է դրել նույնպես, թե ԱՄՆ Սպիտակ տան նշած խնդիրները, մասնավորապես առևտրային պակասը, համապատասխանում են օրենքով նախատեսված արտակարգ իրավիճակներին: Ենթադրենք, Ամերիկան բախվում է «չափազանց հզոր թշնամու» կողմից պատերազմի սպառնալիքի, հարցրել է Սեմյուել Ալիտոն՝ մեկ այլ կոնսերվատիվ դատավոր: «Կարո՞ղ է նախագահն այս դրույթով մաքսատուրք կիրառել՝ պատերազմը կանխելու համար»: Կատյալը պատասխանել է, որ նախագահը կարող է սահմանափակում կամ քվոտա մտցնել, սակայն եկամուտներ բերող մաքսատուրքը «անցնում է սահմանը»: Սաուերի համար սա կեղծ ընտրություն էր: Նախագահները, ասել է նա, լայն լիազորություններ ունեն ազգային անվտանգության և արտաքին քաղաքականության ոլորտում, որոնք մարտահրավեր նետողները ցանկանում են սահմանափակել: Հիմնական հարցերից մեկը կարող է լինել, թե արդյոք դատարանը Թրամփի մաքսատուրքերը հարկ կճանաչի: Շատ դատավորներ նշել են, որ հարկադրելու՝ եկամուտներ բարձրացնելու լիազորությունը Սահմանադրությամբ հստակ տրված է Կոնգրեսին: Սաուերի պատասխանը եղել է, որ Թրամփի մաքսատուրքերը առևտրի կարգավորման միջոց են, իսկ ձևավորվող եկամուտները «միայն պատահական» են: Իհարկե, ինքը Թրամփը
հպարտությամբ խոսել է մինչ այժմ իր մաքսատուրքերից ստացված միլիարդների մասին և նոր ֆինանսավորման հոսքի կարևորության մասին դաշնային կառավարության համար: Եթե Գերագույն դատարանի մեծամասնությունը կողմ լինի Թրամփին, դա կուղղակիորեն հակասում է երեք ստորադաս դատարանների արդեն հրապարակած որոշումներին, որոնք վարչակազմի դեմ են եղել: Որոշումը, անկախ արդյունքից, ազդում է մոտ 90 միլիարդ դոլարի ներմուծման հարկերի վրա, որոնք արդեն վճարվել են՝ կազմելով այս տարվա սեպտեմբերի դրությամբ ԱՄՆ-ի հավաքագրված մաքսատուրքային եկամուտների կեսը, ըստ Wells Fargo վերլուծաբանների: Թրամփի պաշտոնյաները զգուշացրել են, որ այդ գումարը կարող է հասնել 1 տրիլիոնի, եթե դատարանը հունիսը սպասեցնի որոշմանը: Բանավոր փաստարկների ժամանակ Բարեթը դժվարանում էր եկամուտների հատուցման հարցի հետ, հարց տալով, թե արդյոք դա «ամբողջական խառնաշփոթ» չի լինի: Կատյալը պատասխանել է, որ փոքր բիզնեսները կարող են վերադարձ ստանալ, բայց մեծ ընկերությունները պետք է հետևեն «վարչական ընթացակարգերին»: Նա ընդունել է, որ դա «շատ բարդ բան» է: Չորեքշաբթի օրը հայտարարության ժամանակ մամուլի քարտուղար Կարոլին Լիվեթը ակնարկել է, որ վարչակազմն արդեն ուսումնասիրում է այլ եղանակներ մաքսատուրքեր կիրառելու համար, եթե Գերագույն դատարանը դեմ կանգնի: «Սպիտակ տունը միշտ պատրաստվում է B պլանին»,- ասել է նա: «Նախագահի խորհրդատուների կողմից նման իրավիճակին չպատրաստվելը անխոհեմություն կլինի»:
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
