Բոյկոտներ և պառակտում. կկարողանա՞ Եվրատեսիլը դիմակայել իր պատմության ամենամեծ ճգնաժամին
Բոյկոտներ և պառակտում. կկարողանա՞ Եվրատեսիլը դիմակայել իր պատմության ամենամեծ ճգնաժամին Հինգշաբթի օրը դարձավ Եվրատեսիլ երգի մրցույթի պատմության ամենախոշոր ճգնաժամային օրը։ Իսրայելի մասնակցության պատճառով չորս երկիր հայտարարեց հրաժարվել մրցույթից, ևս մի քանիսը դեռ քննարկում են նույն քայլը։ Բոյկոտի մեջ են մտել յոթ անգամ հաղթած Իռլանդիան (այդքան հաղթանակ ունի միայն Շվեդիան), հինգ անգամ հաղթած Նիդերլանդները, մրցույթի ամենախոշոր ֆինանսական հովանավորներից Իսպանիան և Սլովենիան։ Այս որոշումները բացահայտեցին Եվրատեսիլի «ընտանիքի» ներսում տարիներով կուտակված խոր պառակտումը, որի հիմնական պատճառը Գազայի պատերազմի ընթացքում Իսրայելի գործողությունների նկատմամբ աճող դժգոհությունն է։ Բողոքի ալիք բարձրացավ նաև այն բանից հետո, երբ այս տարի հեռուստահանդիսատեսի քվեարկության արդյունքում Իսրայելը զբաղեցրեց առաջին տեղը, իսկ ժյուրիի քվեներից հետո՝ երկրորդը։ Իսրայելը մրցույթում իր մնալը համարեց «հաղթանակ» այն քննադատների նկատմամբ, ովքեր փորձում էին լռ անել իրեն և տարածել ատելություն։ Հինգշաբթի Եվրոպական հեռարձակողների միության (EBU) գագաթնաժողովում ուղղակի քվեարկություն Իսրայելի մասնակցության մասին չկայացավ, սակայն նրա ապագան կապվեց քվեարկության և նախընտրական արշավի նոր կանոնների ընդունման հետ։ EBU-ի անդամների 65%-ը կողմ քվեարկեց փոփոխություններին, 10%-ը ձեռնպահ մնաց։ Հաջորդ տարի մրցույթն ընդունող Ավստրիայի հանրային հեռուստաընկերության (ORF) գլխավոր տնօրեն Ռոլանդ Վայսմանը ընթացքը համարեց արդար և ժողովրդավարական։ Արդյունքում Իսրայելը թույլատրվեց մասնակցել, ինչը հանգեցրեց մի շարք երկրների դուրս գալուն։ Իսպանիայի RTVE-ի ղեկավար Խոսե Պաբլո Լոպեսը հայտարարեց, որ կազմակերպիչները ենթարկվել են «քաղաքական և առևտրային ճնշումների» և չեն պատժել Իսրայելին հեռուստահանդիսատեսի քվեարկության վրա ազդելու մեղադրանքների համար։ Իսրայելը մերժում է մեղադրանքները՝ պնդելով, որ իր գովազդային արշավները համապատասխանել են կանոններին։ Բոյկոտին կարող են միանալ նաև Իսլանդիան, Ֆինլանդիան և մի քանի այլ երկրներ։ Մինչդեռ Բելգիան և Շվեդիան հաստատեցին իրենց մասնակցությունը։ Մասնակցության վերջնաժամկետը դեկտեմբերի 10-ն է։ EBU-ի պաշտոնական հայտարարությունում նշվում է, որ շատ հեռարձակողներ կարևորել են Իսրայելի հանրային Kan հեռուստաընկերության անկախությունը կառավարությունից և մամուլի ազատության պաշտպանությունը, հատկապես հակամ զոնաներում։ Kan-ը հաճախ հակասության մեջ է եղել Նեթանյահուի վարչակազմի հետ, և Եվրատեսիլին մասնակցությունը պաշտպանում է նրան կառավարության հնարավոր փակման կամ ֆինանսավորման կրճատման սպառնալիքներից։ Ֆինանսական կորուստները նույնպես լուրջ են։ Իսպանիան «մեծ հնգյակի» անդամ էր և տարեկան վճարում էր 334–348 հազար եվրո։ Այդ բեռը կբաժանվի մյուս մասնակիցների միջև՝ ամենամեծ մասը կկրեն Ֆրանսիան, Գերմանիան, Իտալիան և Միացյալ Թագ
ավորությունը։ Եթե բոյկոտ ընդլայնվի, ծախսերը կաճեն բոլորի համար, ինչը կարող է հանգեցնել ավելի համեստ մրցույթի 2026-ին։ Եվրատեսիլի տնօրեն Մարտին Գրինը կանխատեսում է 35 երկրների մասնակցություն՝ չնայած չորսի կորստին, փոխարենը վերադառնում են Մոլդովան, Ռումինիան և Բուլղարիան։ Սակայն վեճը երկար ստվեր կգցի մրցույթի վրա։ Երաժշտական ոլորտի մեծ մասը համերաշխություն է հայտնում պաղեստինյան գործին, և շատ արտիստներ կարող են հրաժարվել բեմ բարձրանալ Իսրայելի հետ։ «Երաժշտությամբ միավորված» կարգախոսը այսօր ավելի հեռու է իրականությունից, քան երբևէ։ Ավստրիացի Վայսմանը, այնուամենայնիվ, լավատես է. «Եվրատեսիլը ծնվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից 10 տարի անց՝ հենց երաժշտությամբ միավորելու համար։ Հիմա էլ մեր պարտքն է պահպանել կապը, լսել միմյանց, վիճել, բայց ժողովրդավարական ճանապարհով լուծում գտնել»։ Այսօր, սակայն, դժվար է պատկերացնել, թե ինչպես կարելի է կարել հինգշաբթի օրը պատռված կապերը։
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
