Իրանում սուգը վերածվում է զայրույթի՝ հսկայական պայթյունից հետո, որը սպանել է 40 մարդու
Իրանում սուգը վերածվում է զայրույթի՝ հսկայական պայթյունից հետո, որը սպանել է 40 մարդու Իրանում սգի մթնոլորտը փոխվում է զայրույթի, երբ երկրի ամենամեծ առևտրային նավահանգստում տեղի ունեցած հզոր պայթյունը գոնե 40 մարդու կյանք խլեց և վիրավորեց ավելի քան 1,000-ին։ Պայթյունը տեղի ունեցավ շաբաթ առավոտյան՝ Շահիդ Ռաջաի նավահանգստում։ Երկրի տարբեր շրջաններում հարյուրավոր մարդիկ շտապեցին արյուն հանձնելու։ Մեկ օր անց էլ հրդեհները չեն մարում, իսկ նավահանգստի շրջակայքում մնում է թունավոր քիմիական նյութերի խիտ սև ամպ։ Առողջապահության նախարարությունը շրջակա քաղաքների բնակիչներին հորդորել է մնալ տներում և կրել պաշտպանիչ հագուստ՝ մինչև նոր ծանուցում։ Մոտակա Բանդար Աբբաս քաղաքում, որտեղ տեղակայված է Իրանի ռազմածովային ուժերի գլխավոր բազան, բոլոր դպրոցներն ու պետական հաստատությունները փակվել են՝ արտակարգ իրավիճակին արձագանքելու համար, հաղորդել է պետական հեռուստատեսությունը։ Շահիդ Ռաջաի նավահանգստի մերձակայքում նախատեսված մի փառատոն, որը պետք է տոնական մթնոլորտ ունենար, ինքնաբուխ կերպով վերածվեց զոհերի հիշատակման և վիրավորների համար աղոթքի միջոցառման։ Երկուշաբթի օրը հայտարարվեց ազգային սուգ, իսկ Հորմոզգանի նահանգում՝ հավելյալ երկու օր սուգ։ Պայթյունը ոչ միայն ֆիզիկական վնաս է հասցրել Իրանին (նույնիսկ 50 կմ հեռավորության վրա մարդիկ զգացել են ցնցումները), այլ նաև դարձել է աճող մեղադրանքների պատճառ։ Մասնավոր «Ambrey Intelligence» խորհրդատվական ընկերությունը հայտնել է, որ պայթյունից առաջ բեռնարկղերի տարածքում տարածվող հրդեհները, ամենայն հավանականությամբ, առաջացել են սխալ պահեստավորված պինդ վառելիքի պատճառով, որը նախատեսված էր իրանական բալիստիկ հրթիռների համար։ Ըստ ընկերության՝ առնչվող բեռնարկղերը պարունակել են հրթիռային պինդ վառելիք, որը մարտ ամսին Իրան էր տեղափոխվել Իրանի դրոշի տակ գտնվող նավով։ «The New York Times»-ը, վկայակոչելով Իրանի Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի հետ կապ ունեցող աղբյուր, գրել է, որ պայթել է նատրիումի պերքլորատ՝ հրթիռային վառելիքի կարևոր բաղադրիչ։ Սոցիալական ցանցերում շրջանառվող վարկածները, թե Իրանի բանակն ու Հեղափոխության պահապանները նավահանգստում պահում էին Չինաստանից վերջերս ներկրված հրթիռային վառելիք, ժխտվել են բանակի խոսնակի կողմից։ Շատ իրանցիներ քննադատում են իշխանություններին՝ հարց տալով. «Ինչպե՞ս կարող էր այսքան դյուրավառ նյութ առանց պատշաճ հսկողության մնալ նավահանգստում»։ Սա հարց է, որին իշխանությունները ստիպված կլինեն պատասխանել։ Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշկյանը կիրակի օրը այցելեց պայթյունի վայր՝ նշելով. «Եկել ենք տեսնելու՝ կարո՞ղ է որևէ խնդիր կամ կարիք լինել, որ կառավարությունը լուծի»։ Նախագահը նաև հանձնարարել էր պատահարի պատճառների պաշտոնական հետաքննություն՝ այս գործին անմիջապես ներգրավելով ներքին գործերի նախարարին։ Իրանի Պաշտպանության նախարարության խոսնակ Ռեզա Թալաինիքը պետական հեռուստատեսությամբ հայտարարել է, որ նավահանգստում ռազմական վառելիքի ներմուծում կամ արտահանում չի եղել։ Նավահանգստի մաքսատունն էլ հայտնել է, որ պայթյունի հավանական պատճառը եղել է վտանգավոր և քիմիական նյութերի պահեստում բռնկված հրդեհը։ Հարցականի տակ է նաև երկրի տնտեսության ապագան, քանի որ այս նավահանգստով ապահովվում է Իրանի ներկրումների մոտ 80%-ը։ Շաբաթ օրը իշխանությունները նախազգուշացրել էին առաջիկայում սննդամթերքի պակասի վտանգի մասին, սակայն մեկ օր անց հայտարարեցին, որ պայթյո
ւնից տուժել է միայն նավահանգստի մի հատված, իսկ մնացած մասը շարունակում է գործել։ Իրանական «Tasnim» գործակալության լուսանկարներում երևում է՝ ինչպես է ուղղաթիռը ծխով պատված երկնքում ջուր թափում աղետի գոտու վրա։ Այլ կադրերում ցույց են տրվել հրշեջները՝ շրջված և այրված բեռնարկղերի մեջ աշխատելիս և զոհվածի դին տեղափոխելիս։ Տարածքի մոտ բոլոր ճանապարհները փակվել են։ Կրեմլը հայտարարել է, որ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հանձնարարությամբ մի քանի մասնագիտացված հրշեջ ինքնաթիռներ ուղարկվել են Իրան՝ օգնելու աղետի հետևանքները վերացնելու գործում։ Չինաստանի արտգործնախարարությունն էլ հայտնել է, որ երեք չինացի տուժածների վիճակը կայուն է, և այլ զոհերի մասին տեղեկություններ չունեն։ Իրանի ցավակցություններ են հղել նաև Միացյալ Արաբական Էմիրությունները, Սաուդյան Արաբիան, Պակիստանը, Հնդկաստանը, Թուրքիան, ՄԱԿ-ը և Ռուսաստանը։ Նշվում է, որ պայթյունի պահին Օմանում Իրանի և ԱՄՆ պատվիրակությունները միջնորդների միջոցով քննարկում էին Թեհրանի միջուկային ծրագրի հարցերը։ Երկուստեք հաղորդել են որոշակի առաջընթացի մասին։ Իրանն ընդգծել է, որ պատրաստ է սահմանափակումներ կիրառել իր միջուկային ծրագրի վրա՝ պատժամիջոցների թուլացման դիմաց, սակայն չի պատրաստվում դադարեցնել ուրանի հարստացումը՝ պնդելով, որ իր միջուկային ծրագիրն ունի բացառապես քաղաքացիական նպատակ։ Ցանկանո՞ւմ ես նաև սրան համապատասխան մի գեղեցիկ, հակիրճ ամփոփում պատրաստեմ:
Թարգմանվել է ԱԲ-ի միջոցով։
